ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Сиџилите, сине, се обични, најобични кадиски записи.

Татко, свесен дека за прв пат, откако ги откри старите кадиски записи, пред себе го има најдостојниот собеседник на Балканот, продолжи со истиот занес: - Би можело да се напише една од најверните истории на човештвото, врз основа на религиите и на конверзиите.

Во овие мигови, кога во однесувањето на другарот Чапаев откриваше доверба, Татко помислуваше на дежурниот сон од својата мисија: ако биде избран за судија на овој Суд, ќе може да трага поуспешно по старите кадиски записи.

Но најмалку можеше да верува, колку и да беше силно спротивното, дека ќе му се случи најголемиот парадокс во животот: социјалистичкиот Суд да му овозможи да трага по отоманските кадиски записи.

И Татко и Камилски, секој на свој начин, и според свои мотиви, беа обземени од мистериите на османското време, задржани и скриени, присутни во мирисот и здивот на вековите заборавени во џамиите и вакафите (битолските кадиски записи), во шепотот на водата на шадрваните, во ехото на исчезнатото време во ановите, во звуците на чаршијата.

Минувајќи низ Камениот мост од западниот кон источниот дел на градот, во потрага по турските заемки задржани уште во живот, Татко и Камилски се движеа со бавен ритам, за разлика од луѓето со забрзани чекори од обете страни на мостот.

Помеѓу Татко и Камилски постоеше џентлменска толерантност кога во дебатата секој од нив ќе се најдеше во омиленото и сакано подрачје.

Тешко ќе може да се допре до тајните на османските документи, тие засекогаш ќе останат во лавиринтите на времето, посебно во различните кадиски записи како сиџилите и во дефтерите.

Беа дојдени млади и стари познавачи на арапската османица, историчари, толкувачи на таинствените битолски кадиски записи, односно сиџили, на кои Татко им го посвети целиот живот, како нивни откривач и верен толкувач.

Вистинските преведувачи се посебен сој луѓе, во тоа бев најмногу уверен од искуството на мојот татко кој цел живот ги преведуваше битолските кадиски записи, познатите сиџили (од XVII до XIX век), потоа на Јусуф Вриони.

Со незначителен интерес за пишување, тој се посветуваше без надеж дека нешто ќе заработи за опстанокот на своето семејство во егзил на старите нечитливи кадиски записи...

Тоа беше татковото откривање на старите кадиски записи, на исчезнатото отоманско време.

И така, Татко остана долго време приклештен помеѓу потрагата на патот на јагулите, таа среќна и симфонична планетарна фуга на вечното и среќно поврзување на Балканот со светот и потрагата по старите отомански кадиски записи, познати како сиџили, документи на Балканот кои ја криеја загатката на идентитетот на семејството, смислата на останувањето со надежта за брзото враќање во родната земја, крај Езерото.

Татко, внесен во своите сиџили, старите кадиски записи, од изминатите отомански векови на Балканот кои ги откри и на кои им го посвети животот, имајќи со што да си ја теши, да си ја освежува староста, ја забележуваше Мајка како, со денови, отсутно, го прелистува каталогот.

Татко, како непартиец, но и со сомневања за неговото минато кај надлежните партиски кадровски служби, кои одлучуваа за сѐ и сешто, брзо увиде дека нема никакви шанси да напредува во судската кариера, макар и само на стручен план, како експерт по шумските деликти, па откако ги откри отоманските сиџили, односно судски регистри и кадиски записи на битолскиот кадилак, кои не можеле да стигнат во централните архиви во Цариград, не се спаси са­мо од новото заминување туку ја спасуваше и нашата иднина.

На чардакот, крај отворените книги, старите судски кадиски записи, сиџилите на кои им жртвува голем дел од животот, потоа книгите за балканските империи, од чии содржини црпеше докази за својата замислена Историја на Балканот низ падовите на империите, Татко сега, со Мајка, како да го прелистуваше, за прв пат, пожолтениот албум на времето на нивното задоцнето брачно, љубовно патување во Италија.