ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Јас го поставувам прашањето: Како нашиот народ успевал така да ги види работите?

За да ја проучиме дарбата на нашиот народ македонски!

„Се колнам, пред ова свето оружје, дека до последна капка крв ќе се бориме за слободата на нашата земја - Македонија, за слободата на нашиот народ.

Сите по ред се наведнаа над софата и секој го бакна револверот и камата.

ПОСТОИ една поговорка кај нашиот народ, која вели: „Пред Божиќ - зад Божиќ - дома да си!“

8. Против намерното уништување на германскиот јазик За негаување на скапоценото добро на нашиот народ Alfred Kerr

Со отворањето на изложбава започна крајот на германското уметничко залудување, а со тоа и културното уништување на нашиот народ.

И, ете, нашиот народ.

На таа адреса живеел Духот и Истокот.

Оди брате, и работи како што си работел досега за доброто на нашиот народ.

Ете, јас су пратен од таа организациа да ти го кажа воа и тебе, како шо го кажуам на секој наш човек кој шо сака да му помогче на својот народ. A јас су уверен дека ти сакаш, и се гледа дека сакаш, ама не умееш најарно да работиш.

Само така, помогнат во најтешките дни, ќе ја задржи верата во себе и ќе ги сплоти сите свои сили за да може еден ден да си ја извојува скапо платената своја слобода без ничија помош.

Толе ја зеде пушката и ја бакна.

Ама и тиа, макар колку да се умни, макар колку да се јунаци, како вас со Бојка, Трајка, Андона и Најда — тиа знаат дека сами не можат да свршат работа; та затоа, ете, образувале една организациа во која ќе го соберат целиот наш народ, од сете краишча на Македонија и потаму, од одринцко.

A сами вие кумитите, сигурно ваа работа не можите да а свршите. Како и сам шо гледаш.

Кој сака, каде сака нека оди, нам местото ни е меѓу нашиот народ.

Со еден збор, Организациата сака да направи од целиот наш народ војска, аскер, послушен кој утре ќе се дигне и наоружан ќе и нападне. сете турцки уќумати, ќе и исколе сете мудури, кајмаками, валии и паши.

Слушајте, само слушајте што сме испратиле во Федерацијата: Имајќи ја предвид неговата досегашна истражувачка дејност врз оригинални документи кои се однесуваат на нашиот народ, како и нивното преведување и обработување, сметаме дека нашиот кандидат за орден е единствениот човек кој работел во Македонија на полето на истражувачката дејност и на обработката на ориенталните документи.

Овој наш народот - како секој народ.

Досега нашиот народ се интересуваше повеќе само за полна политичка автономија, а во националните наши интереси допушташе башибозучки да му се набркуваат разни неканети гости, како: Бугари, Грци и Срби.

Ние ако сакаме да имаме чиста совест пред нашиот народ и пред себе, треба да ги земеме на себе и најмачните научни работи за да му помогнеме, а не да се изговараме, избирајќи го најлесното, дека немаме способности или влечење за оние науки што бараат најмногу труд и желба за работа. 56 Културното работење е поморално од револуционерното, зашто со првото интелигенцијата се чини вистински слуга на својот народ, а со револуцијата таа се обрнува во немилосрден експериментатор.

Како може нашата интелигенција да се оддолжи пред нашиот народ за дадените од него жртви?

Борбата со трите балкански држави не им противречи на нашите интереси, кои се достигаат и со револуција и со еволуција2, или постепено развивање на нашиот народ во морално-религиозен правец.

По резултатите што ќе се добијат од сегашното востание, последново ќе може да се нарече една од најголемите, ако не и најголема несреќа за нашиот народ.

Ползата за народот од научното работење на нашата интелигенција ќе се види од тоа што нашиот народ сам со свои очи ќе може да погледне на себе и на другите народи, ќе ги изучи своите и туѓите достоинства и недостатоци.

Татко ми, дедо ми, предедо ми, ако се викале поради недоразбирање Бугари, тоа уште не значи оти и јас треба да сум како нив во мрак за мојата народност; ако се викале тие Бугари, тоа не значи оти ние ќе треба да престанеме да им веруваме на Русите за атер на разни Стамболовци и Свирчовци, наместо заедно со нашата пролеана крв ние да си го бараме правото од каде што треба, да допуштиме да ни се бркаат во работите луѓе што и самите не знаат што бараат; ако се викале моите дедовци Бугари, уште не значи дека јас имам право да ги експлоатирам македонските интереси со издавање весници, кои наместо да ги бранат интересите на нашиот народ – ги бранат бугарските и интересите на бугарскиот кнез.

Но сѐ што реков јас во нив ќе си остане без добар фундамент ако не се разгледаат некои теориски прашања, од чие правилно поставување ќе зависи успехот во нашето општо работење во полза на нашата татковина и нашиот народ.

Така, односите на нашиот народ кон Турците и муслиманите воопшто повеќе зависеше од последниве отколку од нас: ако муслиманите гледаа на христијаните како на луѓе рамни на нив, тогаш нема сомнение оти не само ќе беа најарни односите меѓу христијаните и муслиманите, ами може и да немаше востание.

Тоа ќе ја натера македонската интелигенција со различно образование да се сплоти во едно за да го обедини нашиот народ, но веќе не врз таа основа што си ја покажа сета своја неодржливост, а врз друга, врз чисто македонска.

Ако гледаме така на трудот и ако искрено сакаме да се оддолжиме пред нашиот народ, тогаш не ќе се извинуваме дека нема почва за културно работење.

Затоа во историјата ништо не се зборува за покрстувањето на нашиот народ.

На тоа прашање јас одговорив кога зборував погоре за борбата со пропагандите и за поставување на нашиот народ во добри односи спрема сите македонски народности.

41. Задачата на македонската интелигенција отсега натаму ќе треба да биде да се одделат нагледно за сите: за самите Македонци, и за Турција, и за балканските држави и за големите сили, интересите на Македонците од интересите на другите балкански држави и народи и да се изучат подробно сите прашања сврзани со избавувањето на нашиот народ и нашата татковина од сегашната голема несреќа и со процветот на нашиот народ во духовен и во материјален однос.

Ако сме логични, тогаш треба да признаеме оти автономијата на Македонија, за која досега револуционерите се бореа, има смисла само во тој случај ако револуционерите согледуваа во нашиот народ такви квалитети и особини што се немаат кај другите балкански народи, а се само наша карактерна црта.

Отсега ние ќе треба со нашата патриотска рабата да искупуваме нашите гревови пред нашиот народ.

Еден просветен народ може да се срамни со еден умен човек; затоа наш долг е да ги вложиме сите свои сили со своето работење да го просветиме нашиот народ.

Власите и нашиот народ се разликуваат по јазикот, носијата, карактерот, така што никојпат Власите не можат да претендираат на наши села; исто така никојпат ние не сме кажувале оти влашките села се наши.

Само со знаење и просветување, само со културна работа ќе може нашата интелигенција да ги поправи и да ги искупи своите грешки пред нашиот народ.

Настапот на пропагандите го одбележува и навлегувањето на туѓите литературни јазици сред нашиот народ.

Првото нешто што се бара од нас е: да ги знаеме нуждите наши и на нашиот народ.

Малку е тоа што ние ја пролевавме крвта на нашиот народ за туѓите, па и за интересите на нашите непријатели, но со нашата крв и со разорувањето ќе се восползуваат нашите непријатели од слободните државички за да продолжуваат со своите религиозни и национални пропаганди да нѐ делат на спротивставени и непријателски лагери: Срби, Грци и Бугари.

Дај боже, сегашното востание да ни послужи како еден урок за нашиот народ, урок за сите нас Македонците, без разлика каде сме се образувале и како досега сме се викале.

Но главно, како што напомнав пак погоре, ќе му се помогне на нашиот народ со културно работење, а најповеќе со просветувањето.

Идеите за полно отцепување на нашиот народ од другите балкански народи не се противречје на досегашното работење на нашиот народ за слобода, а само продолжение на неговото досегашно работење, врз еволуциона почва.

Целта да се добијат позитивни податоци од сите оддели на науката, не само за нас лично, а како народни членови, ќе треба да го натера секого од нас да ги посвети своите сили, сето свое слободно време за изучување на сите тие науки што се најнужни за нашиот народ и што бараат најмногу работа, зашто за полесните секојпат ќе се најдат доста доброволци.

Само согледувањето на тие своеобразни црти во карактерот, наравите, обичаите, животот, преданијата и јазикот на нашиот народ е важна причина да сме ние против делењето на нашата татковина и за нејзината автономија, зашто дележот ќе ни искорени сѐ што ни е мило и ќе ни наврзе многу противно нешто на нашиот народен дух.

Опасноста што го загрозува нашиот народ и неговите интереси од страна на пропагандите, коишто ги употребуваат сите и дозволени и недозволени средства за да го исчистат од Македонија нашиот јазик и со него нашите духовни интереси и да ги насадат на нивно место нивните јазици со нивните духовни интереси не само што нѐ задолжува нас, но и ни дава полно право да ги употребиме сите и дозволени и недозволени средства за да го зачуваме нашиот народен јазик и со него нашите народни интереси.

Тие Македонци што покажаа таква способност во своето национално-политичко организирање, што покажаа такво примерно жртвување на своите интереси во полза на интересите на својата татковина, не со помалечок успех ќе можат да им организираат секакви пречки на националните и религиозните пропаганди што го цепат денеска нашиот народ на делови непријателски еден кон друг.

Значи, до тогаш до кога ќе продолжи движењето им ние не можеме да очекуваме вистинско замешување во нашите работи и до тогаш нашиот народ ќе биде принуден да трпи најголеми бесполезни и бесмислени несреќи.

Најнапред, од секого се знае оти ние ги милуваме нашата татковина Македонија и нашиот народ, зашто секој ден ги гледаме и ги изучуваме со своите органи на чувствата.

Тоа ќе го натера нашиот народ и неговата интелигенција да погледнат назад на своите слабости од коишто произлезе неуспехот на Востанието.

„Овој е оној што ги учи луѓето да бидат против нашиот народ, овој им кажува да не ги почитуваат законите на нашата вера и овој зборува против храмов во кој се пикнал!

За некој што останал со низок раст, зајадливо, нашиот народ знае да каже: Не пораснал од инает.

Значи, нашиот народ во решавањето на наведениот проблем може да избира или да не постои за законите и за Европа или да се смири и последиците да бидат подносливи.

Не само што кај нас нема насочувачи, туку и од петни жили, што би рекол нашиот народ, се трудиме никогаш да не се појават.

Нашиот народ вели: „Ако си ја удираш главата, удирај си ја од голем камен“.

Делејќи им ги статиите, за цело време се плашев да не треба да се изложам на посебни напори, то ест да ги претворам моите пријатели во идиоти за да сфатат дека без објавувањето на делата на некои автори ќе биде многу тешко да се открие душата на нашиот народ, да се оформи свеста за тоа кој сме, а уште помалку за тоа каде зјапале 100-те академици, писатели и научници додека ги составувале списоците.

Потоа: - Проклетство лежи врз нашиов народ, ќе се враќам, рекол Васко Тушев. - Ќе се враќаш?

Наеднаш врз нив легнала таква тишина што изгледало, ако некој се накашла, сѐ ќе се исчанчи од своето место - некои ќе попаѓаат, трупот ќе стане и ќе појде на скршени нозе да го бара гривестиот белец. За миг.

ЛУКОВ: Секој ден од неговиот живот е од непоправлива штета за нашиот народ.

ЛУКОВ: (Правејќи обид да го смири Младичот, да го покори.) Централниот комитет реши да премавне еден многу опасен предавник и изрод на нашиот народ.

Мошне ми дојде харно, като видех некне, как сте почнали и вие да свирите со гајдата от Цариград, за да поразбудите длабокозаспалиот окајаниј наш народ.

Но кога во почетокот на шеесетите години, тогаш се пуштија границите и едночудо наш народ замина на печалба во Европа и низ светот, дознале дека тоа не е така, дека земјата лежи напуштена и неизорана, а дека зградите се уриваат и нема кој да ги поправи, почнале да се подготвуваат за враќање.

Дано сполучите со неја, да завршите нешто добро за миличкиот наш народ!...

Црвена вода, Дебарца Борба се почна за слободата, меѓу фашисти и партизани, да изгониме наши душмани, што поробија нашата земја и измачија нашиот народ.

Ни погинаа многу другари, нo изгонивме cите фашисти што поробија нашата земја и ограбија нашиот народ.

Онаа љубов со која што ги прибираше во своите пазови браќата Срби, Црногорци, Словенци - борци на македонскнте единици од Титовата армија - нашиот народ ја пренесе и во своите песни, пеејќи за тие денои кога без зборои и декларации, туку со срце и крв се ковеше братството и единството на нашите народи: „Ми нападна Првата бригада, нападнаа славни Косовари, зачекаа сељани Локвени, истепаа Германци, балисти.“

Нашиот народ - сеќавајки се на оние денои кога голорак стана против мошна и организирана армија и успеа да излезе победник од таа борба, - црпи сили за великите дела што пак, со своите сопствени раце, ги создава во слободната и среќна Татковина.

Збирката ќе му даде можност на нашиот народ да види со што ја обогатил својата умотворна ризница последниве неколку години и ке ги раздвижи неговите творчески сили на тоа поле.

Нашиот народ многу ропства и несреќи издржал, вели, и треба и ова да го издржи.

Така и преблажениот отец и учител на нашиот народ повеќе од сонце со тројни лачи сјаеше и просвети безброен народ којшто лежеше во мракот на незнанието.

Кога ќе бидете возрасни ќе ги читате и другите мои дела, исполнети со патилата на нашиот народ да опстане на овие простори, постојано во докажување на сопствениот идентитет и бранејќи се пред бројните насилници и насилија.

Еден од нив ќе му рече: Па вие сте син на нашиот народ!

Вие сте власт, секоја чест, ова е ваша држава, но наш народ. (Гледа во Остоиќ) Што ме гледате така?

Но, наш народ каже: „На муку cе познаев јунаци“.

Као што видиш, дакле, како вели наш народ: „Јопе вода на нашу воденицу...“

Илија, Коле, Петре, Јане, Ване, Крсте. Ете тоа се имиња што ги знае нашиот народ, а и другите народи си ги имаат и си ги слават, та им доаѓаат дома гости, се веселат, се радуваат...

Влезе командирот, испеглан, чизмосан и опашан со неколку ремени и ни вели: - Знаете ли вие, дека таму во Егејот нашиот народ крв проплука од тие клети Грци и крв лее, а вие седите тука, особено ти, ми вели мене, седиш, читаш „Нова Македонија“ и „Титов пионер“ и сеир си правиш?

Таа историска, дијалектичка реалност добро ја разбра и примени во историјата на нашиот народ славниот Водач.

Нашиот народ уште во првиот век од нашата ера го прими христијанството од Свети Донат и Свети Асти.

Стра­тегијата на искоренувањето на религијата е поврзана со опстанокот на нашиот народ.

Но ако затреба нашиот народ ќе се пресели во нив, ќе се брани и од туѓите војски.

- Да, браќа, - продолжи директорот, свесен за превидот, - вие ќе се вклучите достојно во прославата во која нашата Партија на трудот, нашиот народ ќе ја покаже големата љубов кон великиот Сталин и почитта кон неговото дело, во името на целиот пролетерски и работнички свет.

Гледате, на брегов на нашето море често брановите исфрлаат шишиња со пораки, наме­не­ти да го залажуваат и трујат нашиот народ, за да ја повратат католичката религија во земјата.

Тоа беше дополнителна причина да го ослободиме нашиот народ од бремето на религијата.

Виде не виде, без очекуваната реакција, продолжи: - Ги градеше нашиот народ овие бункери со големи лишувања, но и со жртви.

ЗАЛУДНО РАБОТИ, ЗАЛУДНО НЕ СЕДИ ВО СВОЕТО ПОСТОЕЊЕ низ вековите нашиот народ се судрувал со разни животни ситуации.

Дали е ова наш народ, ќе велам, или и народот сме го згрешиле?

Факт е дека турските власти ги исползувале тие атентати за да ја обезглават и компромитираат Револуционерната организација како анархистичка и да му се одмаздат на нашиот народ кој ја имал смелоста да дигне глава во цела Македонија против режимот на султанот.

А виновник за него бил речиси целиот наш народ.

Тие всушност биле симпатизери на македонското револуционерно движење и помагајќи им на гемиџиите сметале дека ги помагаат ослободителните напори на нашиот народ.

Гемиџискиот кружок во Солун бил рожба на епохата, на едно незаборавно време, кога нашиот народ тргнал во организирана и масовна борба против вековниот угнетувач за извојување на национална и социјална слобода.

Меѓутоа, Револуционерната организација, во името на автономна Македонија успеала поголемиот дел од нашиот народ во Костурско, како и во целата земја, кој ја признавал религиозната власт на патријархот, да го придобие и да го вклучи во своите редови, што во Атина и во Фенер се сметало за крајно опасно по однос на великогрчките интереси.

Страдањата на нашиот народ под османска власт веќе биле “нормална“ појава и за нив повеќе се пишувало воопштено отколку конкретно.

Тоа била, значи, првата позначајна акција од таков вид извршена во рамките на ослободителната борба на нашиот народ во предилинденскиот период, управена против турската власт, но истовремено и против европскиот капитал.

Ние сакаме да жртвуваме свои сопствени а не народни животи за создавање услови за едно широко востание и ослободување на нашиот народ.

14. Одговор се дава и на прашањето: Дали нашиот народ треба да се надева на помош од европската дипломатија и оделно од Русија.

Затоа херојското држење и непризнавање пред турските истражни органи се славело и се опевало од нашиот народ.

Односите биле такви што за секого било јасно дека потоците крв на нашиот народ нема да трогнат никоја од големите сили никоја од нив нема да застане цврсто на негова страна.

Ми се чини дека нашата должност е во моментот борбата да ни биде свртена кон таа Европа, која одлучува за судбината на нашиот народ, а потоа борбата со Турците ќе биде дури беспредметна.

Меѓутоа, тој е прифатен од нашиот народ и сметаме дека не би требало да се менува. ________________ * Јован Павловски објави во “Нова Македонија“ опширен текст под наслов “Гемиџиите“, почнувајќи од 25 јануари 1980 година во продолженија.

Турските власти сега биле заинтересирани и преокупирани со прашањето: Како преку масовни апсења на интелигентните сили на нашиот народ да ја десеткуваат Револуционерната организација и да го осуетат претстојното востание.

Ние сме за востание кога ќе бидеме убедени дека тоа ќе успее, а не само да го изложуваме целиот наш народ на една кланица.

Решивме да извршиме нешто против тираните на нашиот народ во кое да изгориме.

Но, Македонската револуционерна организација била рожба на македонските општествено-економски услови и нејзиниот пат и развиток, цели и стремежи биле диктирани од историската потреба на нашиот народ за слобода, а не од политиката и претензиите на соседните држави.

Додека масовни убиства биле одбегнати, дотогаш апсењето и малтретирањето на егзархискиот дел од нашиот народ во речиси цела Македонија зело невидени размери.

Тој го зголемил револтот и одвратноста што постоеле кај нашиот народ против постојаниот поредок.

Како што турската влада ги исползувала атентатите како повод за брутално пресметнување со сѐ што било побудно во редовите на нашиот народ, така и големите сили се послужиле со динамитните акции за да ја компромитираат Револуционерната организација и да го оправдаат пред својата јавност пасивното однесување кон жестокото задушување на македонското движење и востанието и наполното застанување на страната на крвавиот султан.