За кратко нејзиното распаѓање било сопрено со Кримската војна (1853-1856) кога Англија, Франција и Сардинија ја оспориле руската превласт во решавањето на источното прашање.
„Џебна историја на македонскиот народ“
од Група автори
(2009)
Но со Првото српско востание (1804) и востанието во Грција (1821) започнал процесот во кој се оспорува нејзиното владеење во Европа и дошле до израз ослободителните движења на балканските народи.
„Џебна историја на македонскиот народ“
од Група автори
(2009)
55. Мисирков го има предвид и фактот дека, и покрај тогашната силна романска националистичка пропаганда во Македонија, таа не може да претставува реална опасност за Македонците, бидејќи Романија нема никаков граничен допир со Македонија што да ѝ овозможи евентуално проширување на нејзиното владеење и во овој дел од Балканот.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)