ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

28. До тоа време со Софија излегуваа два весника со насловот “Автономија”: првиот како “орган на политичките интереси на христијанското население во Турција” (1898-1902), а вториот како “задграничен лист на Внатрешната македонско-одринска организација” (I -16.7.1903). Мисирков веројатно го има предвид вториов.

Подолу потписнициве велат: „Поради жалните резултати од таквото разделување на христијанското население во Македонија на разни групи непријателски настроени едни спрема други, ние уште пред издавањето на весникот „Балкански гласник“ се обидовме во вид на литературен клуб да основеме кружок што би имал за цел да ја обедини македонската интелигенција во Србија во едно цело, без разлика на убедувањата, и кој би се грижел за создавање единство на мислите сред македонското население.

Како што нагласив, преобраќањето на христијанското население во исламот, особено во доменот на регрутирањето на новите јаничари, ќе биде основа на најголемата дијаболизација, виктимизација, и на Османската Империја, во балканските историографии, но често и под влијание на европските?

Османлиската Империја тоа го оценувала како мешање во нејзините внатрешни работи и извршила мобилизација на својата европска војска.

Балканските држави преку Русија барале спроведување на реформи од страна на Османлиската Империја во корист на христијанското население кое се уште било под османлиска власт. Меѓутоа, нивните барања биле одбиени.

На имениот ден на грчкиот крал, на 6 мај, тогаш кога во битолските улици се колело невино христијанско население, во Атина Атинскиот универзитет приредил банкет, на кој музиката го свирела маршот „Хамидие“, кој бил ислушан на нозе и бил проследен со „Да живее султанот!“.

Христијанското население живеело постојано во очекување дека нешто крупно ќе се случи.

Пишувајќи за навистина тешката економска и психичка ситуација во која се нашло речиси целото христијанско население во Битола, М. Ристиќ ги изнесува и следниве интересни сознанија до кои дошол: „Христијанското население живее постојано во некакво очекување дека нешто ќе се случи што еднаш ќе тури крај на оваа неподнослива ситуација.

На оној дел од јавното мислење кај кое настаните во Македонија и положбата во која се нашло христијанското население предизвикувале сочувство и критика на политиката што ја воделе владите спрема македонското прашање, требало да му се каже, за да се неутрализира, дека револуционерното движење „не заслужило“ повеќе.

Беше свеќар. Занаетот го имаше наследено од татка си кој со турците знаеше добро да преговара, да се пазари и без проблеми од нивна страна да склучува добри зделки со христијанското население во Македонија.