и (сврз.) - мртов (прид.)

Зарем бог, заради неспособноста за сполука и богобојазност на овие луѓе овде, сосе мене заедно, решил да направи од Маказар Содома и Гомора, оган и пламен, лава жешка што ќе потопи и ќе изгори сѐ живо и мртво.
„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)
На потомците им остави лози натежнати од мака, а и мртов смогна да им даде ишарет - колку многу ветер и магла имало на Клиничките патеки на власта.
„Светилничар“ од Ристо Лазаров (2013)
Баге заустува да му се спротистави: дека син му не е педер, дека е нормален, дека е женет, дека има дете, дека во нивната семејна лоза нема ни намек на самоубиствен ген, дека сета таа работа е наместена, изрежирана и подметната од некои мрачни сили што се испилија во овој наш плурализам (беше готов да плукне притоа, но во последен момент се воздржа), дека неговиот син е нивна невина жртва и дека токму тие како служба се должни да ги откријат, да ги казнат, а на синот негов да му го обелат образот, макар и мртов.
„Синовски татковци“ од Димитар Солев (2006)
А водачот се обесил во Сибир и мртов го вратија во Атина.
„На пат со времето“ од Петре Наковски (2010)
И буткајќи ја смрзнатата тупаница во големата уста, го задуши плачењето, во страв овој човек овде и мртов да не му се насмее за неисполнетата клетва.
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
Ми се враќа некогашната треска, тешко ми е, најтешко од сѐ да раскажувам за овој настан.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Зашто тој бил иднината на животот - старите се само стари и мртви пред да умрат, тој и неговите врсници ќе го обновуваат животот, плодоносци со живо семе во живо месо.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Главата на тој крмнак како да чадела низ крвавите ноздри и како да се потргала од живата безобличност на сенките; забите во зинатата уста биле потемни од танките усни - и мртви се заканувале.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Се наведнале да видат кај е удрен и виделе - немал деца на овој свет, не ќе ги има ни на оној. Крмнак, рекле. Мртов нераст.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Наеднаш почувствувал дека е позрел од сите живи и мртви од дружината што се грбавеле по поаѓањето од Кукулино, село со четириесет и три недовршени воденици на реката Давидица.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Расфрлени мртовци и ранети, крв, остарена младост на прагот на својот прв ден, мајко моја изгубена во моето детство, и мртва помоли се за својот син и за неговата прва љубов и за спас од споулавување пред спомените.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Зад живите со фесови и со чалми се движеле костури со по една своја коска во жолтите шепи за одбрана на најмладиот од дружината.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
И сепак не можел да бега, дури ни да сонува бегство кон ѕвезди и кон средби; во дружината бил, на земјата ѝ припаѓал таков - дрипав и заборавен но пркосен за да не клекне пред сенките и сеништата на ноќта. „... нема!“ Господи...
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Тој се срамнуваше со скршено од првиот истрел оружје, оставено засекогаш неупотребливо и мртво.
„Пустина“ од Ѓорѓи Абаџиев (1961)
Кога ноќта сосема го заклопуваше затворот и ја угаснуваше вревата, во каушите, ходниците и во дворот темнината стануваше глува и мртва.
„Пустина“ од Ѓорѓи Абаџиев (1961)
Зарчето се сепнува од опојот на своето вртење околу себе, подрипнува и стивнува, квадратесто, бело и мртво.
„Пустина“ од Ѓорѓи Абаџиев (1961)
Сега таа сала, огромна и спарена, ќе му се искикоти на живиот и мртвиот Арсо, вака рамнодушна, љубопитна и пакосна.
„Пустина“ од Ѓорѓи Абаџиев (1961)
Арсо беше ги спуштил клепките и лицето му изгледаше слепо и мртво.
„Пустина“ од Ѓорѓи Абаџиев (1961)
Волците се растурија, оставајќи по себе само неколку расфрлани голи коски, а еден од нив, продорно квичејќи, ја повлече по себе едната своја мртва половина, додека другиот, сигурно погоден во скокот, се стркала со сета сила надолу, меѓу стеблата, собран во грчот и мртов.
„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)
Во Иркутск е минус 40, на Флорида плус 30... Гргорат и се мешаат јазици, се преклопуваат насмеани и уплакани лица, живи и мртви, градови што настануваат и исчезнуваат, се мешаат географски точки, Амазон се влева во Црно Море, Волга во Атлантик...
„МАРГИНА бр. 6-7“ (1994)
Ми се гади од кучиња кои лаат, живи и мртви. okno.mk | Margina #10 [1995] 83
„МАРГИНА бр. 10“ (1997)
Кога светот на нашите патријархалци дотраја и ги премина сите мерки во истрајувањето на својот закостен и мртов животен конструкт, тие не пронајдоа сила за мирен премин од својот патријархален во новиот (кибернетички) век.
„МАРГИНА бр. 36“ (1997)
Во шумолењето лежеше само една реченица - не е јасна но смислата е заканувачка, лоша; тие неколку зборови на секој стар и мртов јазик, тие корени на мисла, на одамнешнината, му ги демнат движењата и стрепењето. Веќе се тресе.
„Забранета одаја“ од Славко Јаневски (1988)
„Немој“, викаше некој. „И мртвите ќе станат.“ „И ќе станат“, докажуваше друг.
„Забранета одаја“ од Славко Јаневски (1988)
А таа измешаност на болка и црн подбив кон жените и кон мртвите, или кон некои трети, што се живи и мртви, е нивен крик и нивно кикотење.
„Забранета одаја“ од Славко Јаневски (1988)
- Еј, брате, слаботија си ти. И буткајќи ја смрзнатата тупаница во големата уста, го задуши плачењето, во страв овој човек овде и мртов да не му се насмее за неисполнетата клетва.
„Забранета одаја“ од Славко Јаневски (1988)
Се опираше. Не, никако, мислеше. Никола не може да е ист и мртов како што беше жив.
„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)
Беше решен: доста е со ваков живот. Собата му стануваше тесна, во стврднатиот воздух се нишаа шумови и мртви мириси.
„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)
Зар не владее големиот пророк над сите живи и мртви? – се замисли и застана насред одајата, па продолжи да си зборува: – Се нашле десет, педесет, сто разбојници во средината на моето царство да се спротиват на мојата сила и ќе ја кршат!!!
„Калеш Анѓа“ од Стале Попов (1958)
12. Мртвата песна лежи врз мртвото лисје од лани ранетата нејзина земја и мртвиот аргатин сами Најблиски еден до друг Сал таа немо ја слуша немата исповед на немирната негова душа Лежат неподвижни и неми Молчат и тој и таа во прегратка гушнати вечна под ѕвездите што чмаат Црна е оваа ноќ и црн е веќе светот што ги сврза во едно паѓањето и летот Во корењето истечува земни надојдената негова песна поетот дури се дели од крвта своја пресна Самотнику ноќва е твоја и земјата е најмногу твоја и муграта што огрева веќе од несоницата своја
„Елегии за тебе“ од Матеја Матевски (2009)
12. А гаснеа ѕвездите и мртва светлина се будеше.
„Камена“ од Анте Поповски (1972)
И замисли си : Одеднаш јас се будам а тој покрај мене испружен и мртов.
„Желките од рајската градина“ од Србо Ивановски (2010)
Лежи на креветот. Дотеран и мртов. Со прекрстени раце под градите. И со онаа загадочна насмевка на семоќен владетел.
„Желките од рајската градина“ од Србо Ивановски (2010)
До еден со доблест станаа жртви на храбриот Дичо четниците горди; и ранети тука, па дури и мртви, насилија трпат од турските орди.
„Локвата и Вињари“ од Лазар Поп Трајков (1903)
Перверзно вжарени боски на едно место возбудлива комбинација на црвено со зелено во најразлични нијанси кои ни име немаат, ама постојат гледај! и одблесоци од сонце вжештен зрак и инстинктивен страв пред вишокот              Господи.  Грешен зачеток: моќта на јазикот Јазикот е створен од фигури - живи и мртви.
„Ерато“ од Катица Ќулавкова (2008)
Таа е и тоа и нешто спротивно, но не нешто спротивно „однадвор“, не како проста и мртва негова разлика, туку како негова жива спротивна страна, појава, особеност, суштина, итн., којашто и го обусловува.
„Значењето на Хегеловата филозофија“ од Кочо Рацин (1939)
И виде Фимка солзи на мајките кои чекаат - исчекуваат, воздивнуваат и ги оплакуваат и живите и мртвите чеда...
„Големата удолница“ од Петре Наковски (2014)
И кога почувствува дека догорчето му гори прсти, ја истресе пепелта и како да се жалеше некому, рече: - Навикнавме на кал, на студ и дожд, на глад и жед, на магла и виулица, на вошки и нечистотија, на тресокот на бомбите и рафалите, на страдања, на крв, на болка и на ранети, на сакати и мртви, да нѐ убиваат и убиваме.
„Големата удолница“ од Петре Наковски (2014)
И се моли на мртов, и мртвите ќе ги разбуди.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Вистини има колку што има и луѓе. И живи и мртви. Така со Оливера Поточка.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Се враќаше напиен и мртов уморен.
„Знаеш ли да љубиш“ од Ивана Иванова Канго (2013)