darken - онтологија

гламноса повеќе

гламносаат
Вид збор: Глагол, свршен
Потемне во лицето.
Албански: errësoj fytyrën
Употреба: Преносно значење
Примери:
Жената гламноса во лицето кога ја чу страшната вест.

дозамрачи повеќе

Види и: замрачи (св.)
(се) дозамрачило
Вид збор: Глагол, несвршен
Се замрачи сосема, до крај.
Употреба: Безлично
Примери:
Се дозамрачи и излеговме од скривницата.

завечери повеќе

(се) завечери
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да настапува вечер.
Употреба: Безлично
Примери:
Одамна се беше завечерило.

загори повеќе

Види и: гори (несв.)
загорат
Вид збор: Глагол, свршен
Поцрни, потемни, изгори од сонцето.
Албански: nxihet
Примери:
Голите раце му загореа од сонцето.

заквечери повеќе

(се) заквечери
Вид збор: Глагол, свршен
Настапи квечерина.
Употреба: Безлично
Примери:
Чекав да се заквечери.

замрачи повеќе

замрачат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи нешто да стане мрачно, спречи видливост на нешто.
Албански: errësoj
Примери:
Тој ги замрачи прозорците со ќебиња.
Се смурти, се намурти.
Албански: mrrolem
Употреба: Преносно значење
Примери:
Темна сенка го замрачи неговото лице.
(се замрачи) Настапи мрак, се затемни.
Албански: errësohet
Употреба: Безлично
Примери:
По еден час во шумата веќе се замрачи.
(се замрачи) се смурти
Албански: errësoj
Употреба: Преносно значење
Примери:
Неговото лице се замрачи.

замркне повеќе

Види и: мркне (несв.)
замркнат
Вид збор: Глагол, свршен
Дочека мрак, ноќ.
Албански: zë nata, zë terri
Примери:
Замркнавме пред да влеземе во селото.
(ме, те, го...) Фати мрак, го стемни (на пат, при некоја работа).
Албански: zë nata, zë terri
Употреба: Безлично
Примери:
Додека да се врати, ќе го замркне.

заноќи повеќе

заноќат
Вид збор: Глагол, свршен
Настапи, падне ноќ.
Албански: errësohet
Употреба: Безлично
Примери:
Надвор заноќи.
(се заноќи) Настапи, падне ноќ.
Албански: bëhet natë
Употреба: Безлично
Примери:
Надвор веќе се заноќи.

засени повеќе

засенат
Вид збор: Глагол, свршен
Фрли сенка на нешто, помрачи.
Албански: errësoj, mugëlloj
Употреба: Преносно значење
Примери:
Таа случка ја засени нејзината надеж.

засенчи повеќе

засенчат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи да биде темно, обои темно (во сликарството).
Албански: errësoj
Примери:
Нацртаните фигури ги засенчи со молив.

затемнее повеќе

затемнеат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да темнее.
Примери:
Прозорците затемнеаја и се стивна.

затемни повеќе

затемнат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи да биде темно.
Албански: errësoj
Примери:
Ја затемни собата со спуштањето на ролетните.
Почне да станува темно.
Албански: errësoj
Примери:
Затемни небото и набрзо заврна пороен дожд.

зацрни повеќе

зацрнат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи да биде црно.
Албански: bëj të errët
Примери:
Јато гаврани го зацрнија снегот.

мрачи повеќе

(се) мрачат
Вид збор: Глагол, несвршен
Се спушта мрак, се стемнува.
Албански: errësohet
Употреба: Безлично
Примери:
Се мрачеше над езерото.
(се мрачи) Станува смуртен, нераcположен; се мурти.
Албански: errësohet
Употреба: Преносно значење
Примери:
Неговото лице почна да се мрачи.

мрежи повеќе

мрежат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се мрежи) затемнува
Албански: errësoj
Примери:
Небото се мрежи.

омрачи повеќе

омрачат
Вид збор: Глагол, свршен
замрачи, затемни

омркне повеќе

омркнат
Вид збор: Глагол, свршен
Се стемни, падне ноќ.
Албански: erret
Употреба: Безлично

отемни повеќе

отемнат
Вид збор: Глагол, свршен
Стане темен.
Албански: erret
Примери:
Целиот отемне кога ја чу веста.

подзамрачи повеќе

подзамрачат
Вид збор: Глагол, свршен
Замрачи малку, донекаде.
Употреба: Безлично
Примери:
Веќе подзамрачи кога си дојде детето од училиште.
(се подзамрачи) Се замрачи, се стемни донекаде, само малку.
Употреба: Безлично
Примери:
Се подзамрачи.

подзатемни повеќе

Види и: затемни (св.)
подзатемнат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи да биде малку потемно од порано, само донекаде.
Примери:
Подзатемни ја малку фотографијата.
Кога прирокот не отвора место за подмет.
Употреба: Безлично
Примери:
Подзатемни, да влеземе дома.
(се подзатемни) Стане потемно од порано.
Примери:
Собата се подзатемни, прегоре некоја светилка.
(се подзатемни) Кога прирокот не отвора место за подмет.
Употреба: Безлично
Примери:
Се подзатемни, паѓа мрак.

поднамурти повеќе

поднамуртат
Вид збор: Глагол, свршен
За временски услови - стане облачно, мрачно.
Албански: errësoj, mjegulloj
Употреба: Преносно значење
Примери:
Небото над градот се поднамурти, како да ќе врне.

позацрни повеќе

Види и: зацрни (св.)
позацрнат
Вид збор: Глагол, несвршен
Направи да стане нешто црно, поцрно.
Примери:
Чадот го позацрни небото.
(се позацрни) Стане црно во некој степен.
Примери:
Фасадите се позацрнија по неколку години.

помрачи повеќе

помрачат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи да биде мрачен.
Албански: errësoj
Примери:
Пепелот од вулканот го помрачи сонцето.

посмрачи повеќе

(се) посмрачат
Вид збор: Глагол, свршен
Се смрачи малку или уште малку, донекаде.
Употреба: Безлично
Примери:
Почекај малку да се посмрачи, па оди.

потемни повеќе

потемнат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи нешто да стане темно.
Албански: errësoj
Примери:
Тешки облаци го потемнија небото.
Стане темен.
Албански: errësohet, nxihet
Примери:
Нејзиното лице потемне.

пристемни повеќе

(се) пристемнило
Вид збор: Глагол, свршен
Се стемни малку повеќе, донекаде.
Употреба: Безлично
Примери:
Се пристемни додека стасавме до планинарскиот дом.

свечери повеќе

Вид збор: Глагол, свршен
затемни, стемни
Албански: errësohet
Употреба: Неменлив збор
Примери:
Побрзајте, ќе не свечери во шумава.
(се свечери) се стемни
Албански: erret
Употреба: Неменлив збор

смрачи повеќе

смрачат
Вид збор: Глагол, свршен
Стане мрак.
Албански: errësi
Употреба: Безлично
Примери:
Кога дошол близу до селото, го смрачило.
(обично само во 3. л.) Направи нешто да стане мрачно.
Албански: errësoj
Примери:
Авиони го смрачија небото.
(се смрачи) Настапи мрак.
Албански: errësirë
Употреба: Безлично
Примери:
Се смрачи веќе.
(се смрачи, само во 3. л.) се стемни
Албански: errësoj
Примери:
Се смрачи небото.

смрачува повеќе

Вид збор: Глагол, несвршен
(се) стемнува

смркне повеќе

смркнат
Вид збор: Глагол, свршен
(се) стемни, (се) смрачи
Албански: errësohet, ngryset
Употреба: Дијалектен збор

смркнува повеќе

Види и: смркне (св.)
(се) смркнуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се) стемнува, (се) смрачува
Употреба: Дијалектен збор

сноќева повеќе

Вид збор: Глагол, несвршен
(се) сноќи, (се) стемнува, (се) смрачува

сноќува повеќе

Вид збор: Глагол, несвршен
(се) сноќи, (се) стемнува, (се) смрачува

стемни повеќе

(се) стемнило
Вид збор: Глагол, свршен
Затекне мрак.
Албански: erret, ngrys
Употреба: Безлично
Примери:
Не стемни на патот.
(се стемни) Падне мрак.
Албански: erret, ngrys
Употреба: Безлично , Разговорно
Примери:
(разг.) Ми се стемни пред очи.
(само во 3 л.) се наоблачи
Албански: erret
Примери:
Се стемни небото.

струши повеќе

(се) струшат
Вид збор: Глагол, свршен
се намурти, се смурти
Албански: errësoj, mrolem
Употреба: Преносно значење
Примери:
Таа се струши кога го препозна.

темнее повеќе

темнеат
Вид збор: Глагол, несвршен
Станува темен, потемнува.
Албански: errësoj
Примери:
(поет.) Ми темнее в очи цел земен свет.

темноса повеќе

(се) темносаат
Вид збор: Глагол, свршен
потемнува
Примери:
Лицето му беше темносано од неспиење.

црнее повеќе

црнеат
Вид збор: Глагол, несвршен
Станува црн.
Албански: errësoj
Примери:
Црнее брзо на сонце.