рж (ж.)
Лесно се качи до последната врата со боја на зрела 'рж и забележи на неа пет крвави отпечатоци на прсти.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Неочекувано надојде зрела `рж и покри сѐ.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
И навистина, дедот Стале го зеде малото Пеце под рака и осумнаесет години го главува момок на манастирот за по шест товари 'рж, две лири пари, опанци и храна да проси по селата за истиот тој свети Илија што му ги прибра нивчињата.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Сме пропаднале до појас во 'ржите, росата ни ги студенка колената.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Во некаква мртовечки зелена светлина што му лежела од другата страна на очите гледал танконог белец со проѕирна кожа како удира со копита крај гол куп месо на својот господар, потоа со нечујни скокови доаѓа до јама на чии запалени гранки догорува облеката на неговиот јавач, ја крева муцката кон небото и пишти со детски глас; под гранките догорува мртовецот и никој не ќе знае кога ќе му ја најде черупката дека жилата на челото била сечена - нејасна вина, ништо повеќе, грч на душата што се јавнувал само ноќе; гори мртвиот Дмитар-Пејко, коњот ја издолжува уште повеќе танката шија, копнее по сребрената 'рж на небото или му се моли на некој коњски бог да му ги исцери раните од селанските секири и колови; на жилава гранка зад карпите под кои пред тоа била дружината се мавтаат на ветар скинати узди.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Иако лутата течност не беше варена од зрела `рж бев пијан и безумен и знаев дека сите во крчмата се плашат од моите очи - улишта на пакост и закана.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
А и грчка ракија купував и некакво кафе, мешано со печен јачмен или со ’рж, а и свеќи купував.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Си беше еден човек и си садеше грав, пиперки и босилек, сееше ’рж и јачмен, ораше, влачеше, едниот вол му бегаше од браздата, и волот го тепаше по муцка, му пушташе крв од муцката на волот, и после муцката му ја држеше в раце и го милуваше.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
И пак претставите се кинеа и беа неми, без звук: камени скали во голем сандак... врата во која шумеше боја на зрела ’рж... стари пејзажи, литографска идили на млад сликар и недовршени портрети на една недозреаност што лута додека не најде неизгазена врвица.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Брзаше да знае пред осудата - дали она што го виде е млад глог со испреплеткани гранки или камен покриен со бронзена 'ржа. Тоа беше важно.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Низ ребрата му никнува дива ’рж и велигденче.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Не те заборавив. Само се трудев да се уверам дека бојата на косата не е сѐ во животот, дека темното злато на `ржта е изместено.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Трепетлива врелина под клепките, леплива крв под дланката и оддалеченост од сѐ што станува во тој ден. Се сети на некого од едно румено и зажарено лето, во една блага западна смиреност и скоро 'рѓосан сјај на 'ржта, бојата на класјата го пренесе на нејзините коси.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Некој пченица, некој 'рж, некој јачмен за коњот, елем двесте куќи — двесте кутли; тие ти се дваесет и пет кила жито.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Непосредно пред жетвата, ден, два, пред првиот срп, главите на домаќинствата им заповедаа на мажите што во домаќинствата по ранг стоеја веднаш до нив, тоа беа обично помладите браќа, или најстарите синови, да ожнеат неколку снопови ’рж за правење јажици.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Пролетната 'рж и пченицата тајланка, како што ја викаа селаните, ги сотре житна пепелница.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Ја пропушти крај себе таа што немаше зрела ’рж во косите и ме поведе кон постелата уште топла од долга навика бавно и упорно да се милува.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Растат жита, горе нависоко: оризите крај вода студена, мрки урви дури до колена, жолти ’ржи до преку рамена.
„Мое село“
од Ванчо Николески
(1950)
И Јон ме зеде под мишка и ме легна во ,ржта, ме намести.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Шумеше во потсвеста зрелата `рж, стануваше разбранета во играта на светлоста, се претопуваше под маглата од која испловуваа меки кадри со исто таква боја.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
