басамак (м.)
Гледаше кон мрачниот прозорец и пресметуваше. Сега се разминуваат на третиот басамак.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Ќе појде кај својот началник, кога ќе ѝ се здодее да ме чека, ќе стапне на првиот дрвен басамак и веќе не ќе е ни агент ни копнеж по шампанско.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Кога од станицата стигнаа пред зградава, додека сите се качуваа на првата плоча преку неколкуте басамаци, таа си рече Да признам што има ваму долу? чкртна со кибритчето, го наала кончето на свеќата, нив постојано ги пикаше во пазувата, и лелејавото пламенче дури долу по ходничето и таму лево во двете прегратки ги заваби сите. И гуските, се разбира.
„Исчезнување“
од Ташко Георгиевски
(1998)
Биди уверен, пријателе, дека патот ми беше познат: пет чекори до првиот басамак, дваесет и три крцкави ребра на скалите, девет чекори на лево до собата.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Неколцина другари на стројниот стрелец Рамиз-бег, пред тоа прострелан низ гради, со тешко и соголено стебло ја пробиле окованата врата на куќата-кула, се качиле претпазливо по тесни басамаци и го нашле безумникот вкочанет; нечија пушка во ноќта сепак му станала судбина.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Не можеме да го фрлиме од краста удоле, да го стркаламе по басамаци, да му кркнеме нож во грб, жив да го закопаме, да му скинеме глава на спиење, да му исшмукаме крв, да го продадеме на турски силеџија, да му скинеме една дојка…
„Последниот балкански вампир“
од Дејан Дуковски
(1989)
Чанга со брзи чекори се искачи по басамаците, до татковата соба.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Татко ми, следен од Чанга, се искачуваше по дрвените басамаци што водеа до чардакот, а од дворот не стивнуваше нашата песна.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Отец Симеон потрча низ ходникот и нечујно се спушти низ басамиците, другиот Мануш Крловец, воздивна и ја отвори вратата на собата.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Чанга чекореше тешко и цврсто. Кога ќе го слушневме крцкањето на дрвените скали и на басамаците што водеа до татковата соба, ние знаевме оти доаѓа Чанга.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Татко ми ги насетил нејзините чекори по басамаците.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Ќе излезам и ќе ги престружам басамаците на старата куќа што се качуваат скоро од уличната врата до мојата соба.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Камилски брзо се оттргна од мислата за тврдината и поранешните дискусии со Татко за неа и се врати кон преостанатите зборови како: диван, диванхане, претсобје, ходник, но и голема приемна просторија со убав изглед, обично на горниот кат од куќата (од персиски divanhane), пармак, пармаци, дрвена ограда, на чардакот или на басамаците, направена од тенки летви (од турски parmak, paramaklik); басамак, басамаци (од турски basamak); мердивен, подвижна скала (од персиски merdiven); сандак, порано овој збор бил употребуван за означување вид сандак во кој се чувале алишта и особено невестинското руво, обично се изработувале и украсувале во разни шари, а денес со овој збор се означуваат сандаци направени за разна намена, особено како војнички сандак (турски sandik) и перваз (персиски pervaz), означуваат дрвена конструкција на прозорците и вратите; dolap (од персиски dolap); серген (од турски sergen); мусандра (од турски musandira).
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Ја отворам вратата, а озгора по скалите, слушам тропање: тупу, тупу, нозе ќе искрши некој по басамаците.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Трчав како луд, се судрував со ѕидовите, се раскрвавував и не можев да ги најдам басамаците. Господи...
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Пред тој да замавне на мене со зелен нож, натопен во зелен отров, истрчав од собата но, заслепен од пламенот, не ги најдов басамаците.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Ја поземаат неколку басамаци и ја внесуваат во една голема празнина, каде, сосема на средината, веќе седи големиот син на Богородица и вали оган.
„Исчезнување“
од Ташко Георгиевски
(1998)
Во една таква шамата не ги ни чуја шлапкањата надвор по вировите, ама кога во влезот се растропаа котлиња кога некој не ги погоди басамаците и бапна во темницата, многу глави се свртеа кон влезот во просторијата на кој немаа ставено препрека.
„Исчезнување“
од Ташко Георгиевски
(1998)
Чана не ѝ обрнува внимание, ги пречекува другите и ги реди лево и десно од нив: лево бабата Петра со внучињата, десно Добра со Ленче и мажот, а Влаинката Роса не ги погодила басамаците, во темницата фатила полево и се нашла во некои долни простории.
„Исчезнување“
од Ташко Георгиевски
(1998)
Ќе појде кај својот началник кога ќе ѝ се здодее да ме чека, ќе стапне на првиот дрвен басамак и веќе не ќе е ни агент ни копнеж по шампанско. Еден сигурен крај, ништо повеќе.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
