сиже (ср.)
Почетокот е илуминација
на свет- текст
принесување животни и растенија
пред идејата и чинот
почетокот е прекршување на небото
во алхемиското огледало на писмото
во црвените и црни курзиви
во она што нѐ одликува од другите
она по што го паметиме сижето
- животот.
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
Иако уште во раниот период кај Ворхол има обиди за сензационални сижеа, неговиот интерес во звучниот период се поместува од дејството на јунакот.
„МАРГИНА бр. 15-16“
(1995)
Постојат кај Ренџов и успешни примери на чисто анегдотската обработка на сижето (Од другата страна на земјата) кои се базираат врз класичните проверени модели.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Приказна за татко што го исфрла сина си на улица или се откажува од него или за татко што сплеткари против сина си или му ја планира смртта; настан во кој син го удира татка си; приказна за син што се обидува да го убие татка си: самото спомнување на вакви сценарија е доволно да потсети на познатите сижеа од европската книжевност и култура – а да не зборуваме за фројдовската психоанализа.
„Како да се биде геј“
од Дејвид Халперин
(2019)
При тоа, за сиже користете или некое кратко патување или доаѓање на некое туѓо лице во нова средина (пореметување на постојаниот ред на нештата - вообичаен почеток на романот).
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
- МАКЕДОНСКИОТ ФОЛКЛОР е неисцрпна ризница на сижеа и мотиви за најразновидни поетски и прозни умотворби.
„Молика пелистерска“
од Бистрица Миркуловска
(2014)
Во неговата најнова книга, најпарадигматични во тој поглед се расказите „Утрото во ‘Ексцелзиор’“, „За малечките сложувалки“ и „Мравки“; во првиот, раскажувањето е во функција на самото сиже, вториот расказ е автопоетички (се работи за поетика на обичното, секојдневното, миговното), а третиот ги проникнува и поетиката на авторот и конкретното вообликување на сижето, нешто како созвучје меѓу теоријата и креацијата (со конкретна демонстрација на творечкиот чин, кој се раѓа од сосема случајно слушнат разговор).
„Човекот со четири часовници“
од Александар Прокопиев
(2003)
Меѓутоа, дури и кога се во прашање потенцијално шокантни, сензационални сижеа, Ворхол со разни постапки создава и одржува монотонија, најчесто со репетиција („Кога постојано одново гледате грозна слика, таа навистина нема никаков ефект“); потоа со дистанцирано, ладно бележење; со држење на средиштето на настанот вон објективот на камерата, т.е. со еден кастриран сензационализам (Blow job).
„МАРГИНА бр. 15-16“
(1995)
Овој мотив на композиторот Сметана му послужил како сиже за операта „Далиборка“.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Развојот на сижето условуваше и развој на глумата.
„МАРГИНА бр. 15-16“
(1995)
Нејзиниот режисер, кој во сижето на филмот ѝ е и поранешен сопруг, откако проценува дека таа улогата ја толкува премногу политички, премногу феминистички и недоволно страсно, ѝ приредува средба со една млада Американка (чиј лик го толкува Елен Бирстин), која во Атина отслужува доживотна затворска казна за убиството на своите деца: не знаејќи ништо за класичната книжевност и за феминизмот, таа изгледа несвесно го реинкарнирала ликот на Медеја кога нејзиниот сопруг Грк, како Јасон во заплетот на оригиналната приказна, на родната грутка си ја оставил жената туѓинка за жена Гркинка.
„Како да се биде геј“
од Дејвид Халперин
(2019)
