вршник (м.)
За да ѝ избегам на бучливоста и на задоцнетата горештина во тој град на Егеј, и јас и сѐ што живееше или беше дојдено во него под вршник на септемвриски ден, влегов во старинарница во која, слични на живи кукли стари Американки во невозможни шарени ткаенини(„пура лана“ што би рекле ситните венецијански трговци но од чиста синтетика) на кои им изгледав занимлив за разговори или достатно сериозен за совет во купувањето на триптохон од оревово дрво со Богородица насреде, попусто, навистина попусто ја вртеа кон мене иконата,
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Невестата Митра ја кренала последната подница од погачите, но пепелта уште не е ометена, оти тепциите треба да стојат под вршник да не се оладат.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Кревалката е да крева капаци од усвитени вршници да не пеплосаат предвреме и уште троа да потлеат старите мераци
„Кревалка“
од Ристо Лазаров
(2011)
Планините на сабајле треба да се лижат
штедро, скокотливо, одвнатре
по преслапите, по пресеците, по вршниците
дал-господ јазици
и за на небо и за по земја
и под, и над, и пред и по
треба да се диши длабоко, однапред
да се ублажи налетот на дневниот молк
сѐ до следната средба со ноќната граматика.
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
Еднаш или двапати во неделата сукаше зелник и кога ќе станев, тој веќе го испекол а јас ќе го најдев уште под вршникот, топол, за да појадувам.
„Три жени во три слики“
од Ленче Милошевска
(2000)
Во огништето крчкаше грнето со грав. Среде соба, на земјениот под, под вршник се печеше леб.
„Маслинови гранчиња“
од Глигор Поповски
(1999)
Биле вешти занаетчии: за малку леб од вршник, варен компир, изварка со лути пиперки или пресолена пастрма, ги прекројувале нагнилите куќни покриви, ваделе за две деца беневречиња од стари таткови или дедови тулуми од тежок валавичарски шајак, крпеле или делкале нови каци, крбла, корита.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
А за тоа, за печење леб, зашто ништо што е погано не смее да дојде направо во допир со лебот, а погано е сѐ што не е природно, за завалување на фурните и вршниците, употрабуваа слама, измешана со суварки, или со дрвени трње.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
По две недели ќе биде Свето Благовештение; дотогаш во ливаѓето и оградите ќе стаса зелјето па за да зготват жените за празникот Риба на зелје под вршник, тие, мажите, ќе мораат да отидат на Црна и во Блатото за да изнафатат риби.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Трипати на ден го менува мирисот: наутро, сѐ додека пука зората и додека врз јасносините и белузнави листенца во капки истрајува росата; на пладне, кога вршник е жегата и квечерум, пред заодот на сонцето - до првиот мрак и првата вечерна роса.
„Големата удолница“
од Петре Наковски
(2014)
Но, и маста што остана под вршникот со јагулата, исчезна.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Во ќошот на женскиот кат, задолжително стои „месарскиот ковчег" — ноќвите, до него крбла со брашно, па амбарче кај чорбаџиите; а најдолу се наредени подниците, вршниците, а врз нив кацијата за посипување.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
А ете, убавината на таа ноќ, слична на топол леб изваден од под вршник, ме потсетуваше токму на тие воздушести празнини во него. Или сум била гладна?
„Синот“
од Србо Ивановски
(2006)
Куќата ѝ е темна и мрачна; сѐ што гледа наоколу ѝ е црно; во нејзината глава се створија меѓи на нивјето; половината овци, говеда, двата вола, едната маска, една куќа, па дури и бакарот, и вршниците ги виде разделени.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Го смирив сладострасниот вулкан на вршникот од еруптивна снагателност.
„Читај ми ги мислите“
од Ивана Иванова Канго
(2012)
Небесниот вршник, се чинеше, како да се спуштил на темето.
„Последната алка“
од Стојан Арсиќ
(2013)
Високо, од небото, сонцето печеше како усвитен вршник. Над градот Скопје се беше спуштила тешка жешка омарнина.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Дури навечер, кога сончевиот вршник ќе го кренеше капакот, градот почнуваше да заживува.
„Последната алка“
од Стојан Арсиќ
(2013)
Тука имаше и сач (вршник), неколку бакарни тепсии, тави, ѓумови...
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
„Прости ти“, прослови наведната. „Не те падам. Ајде, помогни ми да запалиме оган за вршник.“
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
