shine - онтологија

белее повеќе

белеат
Вид збор: Глагол, несвршен
Се покажува со својата белина.
Албански: shëndritë
Примери:
На врвот на планината белееше снег.

блеска повеќе

блескаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Силно сјае, силно свети, одразува силна светлина, силен сјај.
Албански: shkëlqen
Примери:
Августовското сонце блескаше.

блескоти повеќе

блескотат
Вид збор: Глагол, несвршен
блеска, сјае
Примери:
Сонцето блескоти по снегот.

блести повеќе

Види и: блеска (несв.)
блестат
Вид збор: Глагол, несвршен
блеска
Примери:
Езерото блестеше на сонцето.

болска повеќе

болскаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Свети силно, со силен сјај.
Албански: shndrit
Примери:
Неговото сечило болскаше на сонцето и ми ги заслепуваше очите.

болскоти повеќе

болскотат
Вид збор: Глагол, несвршен
Силно свети, сјае.
Примери:
Ден снежеше, ден болскотеше скржавото сонце.

болсне повеќе

болснат
Вид збор: Глагол, свршен
Силно светне, испушти силен сјај.
Албански: shndrit
Примери:
Снеможеното зимско сонце болсна по снегот.

брилира повеќе

брилираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
свети, сјае
Албански: shndrit
Примери:
Кристалот брилира на сончевата светлина.
Работи нешто многу успешно, се истакнува.
Албански: brilant, shkëlqen
Употреба: Преносно значење
Примери:
Тој брилираше во таа улога.

гланца повеќе

гланцаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Прави да блеска, светка.
Германски: glänzen
Употреба: Дијалектен збор
Примери:
Го гланца автомобилот.

гори повеќе

горат
Вид збор: Глагол, несвршен
свети
Албански: ndriçoj
Примери:
Ламбата гореше цела ноќ.

грејне повеќе

грејнат
Вид збор: Глагол, свршен
За сонце, месечина - огрее во еден миг, наеднаш.
Примери:
Утрото грејна сонцето и сите станаа.

заблести повеќе

Види и: блести (несв.)
заблестат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да блести.
Примери:
Заблестија преспите нерастопен снег.

заласкоти повеќе

заласкотат
Вид збор: Глагол, свршен
засвети, заблеска

запламти повеќе

Види и: пламти (несв.)
запламтат
Вид збор: Глагол, свршен
заблеска, засвети
Албански: ndrit, shndrit
Употреба: Преносно значење
Примери:
Запламтија ѕвездите на небото.

засвети повеќе

засветат
Вид збор: Глагол, свршен
Пушти светлина, направи да биде светло.
Албански: shkëlqen
Примери:
Прозорецот засвети.

засјае повеќе

засјаат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да сјае.
Примери:
Засјаија сончевите зраци.

злати повеќе

златат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се злати) Има сјај или боја на злато.
Албански: ka shkëlqim ari
Примери:
Стоговите се златеа од предвечерното сонце.

изгланца повеќе

Види и: гланца (несв.)
изгланцаат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи да блеска.
Примери:
Ги изгланца чевлите.

изгрее повеќе

изгреат
Вид збор: Глагол, свршен
За небесно тело, сонце, месечина - излезе, се појави, огрее.
Албански: shndrit
Примери:
Сонцето изгреа црвено и ја исуши росата.

ласка повеќе

ласкаат
Вид збор: Глагол, несвршен
блеска
Албански: shndrit
Примери:
Сонцето силно ласкаше уште од изутрина.

ласкоти повеќе

ласкотат
Вид збор: Глагол, несвршен
блеска, светка
Примери:
Водата ласкотеше на сончевата светлина.

огрее повеќе

огреат
Вид збор: Глагол, свршен
За сонце, месечина - изгрее, се појави.
Албански: shndrit
Примери:
Сонцето огреа, ајде станувај!
За сонце, месечина - осветли некого или нешто.
Албански: shndrit
Примери:
Сонцето ги огреа на половина пат до селото.
Обземе чувство на милост, убавина, задоволство.
Албански: shndrit
Употреба: Преносно значење
Примери:
На лицето му огреа насмевка.

опече повеќе

опечат
Вид збор: Глагол, свршен
Силно огрее.
Албански: shëndritë, djeg
Употреба: Преносно значење
Примери:
По дождот опекло сонце.

пламти повеќе

пламтат
Вид збор: Глагол, несвршен
Силно свети.
Албански: shndrit
Употреба: Преносно значење
Примери:
Пламтеше небото.
(за очи) светат
Албански: shndritin
Употреба: Преносно значење
Примери:
Очите му пламтат од љубов, гнев, одмазда.

пробелее повеќе

пробелеат
Вид збор: Глагол, свршен
Се покаже со својата белина.
Примери:
Во темнината пробелеаја две силуети.
(се преобелее) Се истакне со својата бела боја.
Примери:
На исончаното лице се пробелеаја забите во широка насмевка.

разгрее повеќе

Види и: грее (несв.)
разгреат
Вид збор: Глагол, свршен
(се разгрее) Почне да грее.
Албански: del dielli, shkëlqen
Примери:
Стани Јано, стани ќерко / сонце ми се разгреало.

разискри повеќе

разискрат
Вид збор: Глагол, свршен
За очи - покаже блесок, сјај.
Примери:
Во очите ѝ разискри пламен кога го виде.

разласка повеќе

разласкат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да блеска на сите страни, дава силен отсјај.
Употреба: Народна поезија
Примери:
Разласкаа тенки пушки.

свети повеќе

светат
Вид збор: Глагол, несвршен
Излачува, пушта светлина некаде, сјае.
Албански: ndriçim
Примери:
Сонцето свети.
Со свеќа, ламба прави да се гледа, осветлува.
Албански: ndriçon
Примери:
Го зеде фенерот да му свети.
За прозорец, отвор - пушта светлина надвор.
Албански: ndriçon
Примери:
Видов, прозорецот му светеше.
За очи, поглед, лице - блескоти, искри, сјае од радост, среќа.
Албански: shkëlqen
Употреба: Преносно значење
Примери:
Очите ѝ светат.
Се одликува со беспрекорна чистота, трепети, сјае.
Албански: shkëlqen
Употреба: Преносно значење
Примери:
Нејзината куќа секогаш свети од чистота.

светка повеќе

светкаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Пушта треперава светлина.
Албански: ndriçon, shkëlqen
Примери:
Нешто светкаше во шумичката.

светлее повеќе

светлеат
Вид збор: Глагол, несвршен
Се покажува со својата светла боја.
Примери:
Во каминот светлееше еден пламен.

светли повеќе

Види и: свети (несв.)
светлат
Вид збор: Глагол, несвршен
свети
Албански: ndriçoj

светне повеќе

светнат
Вид збор: Глагол, свршен
Пушти светлина еднаш или повеќе пати по еднаш.
Албански: shndrit
Примери:
Светна сонцето и за миг се загуби зад облаците.

сека повеќе

секаат
Вид збор: Глагол, несвршен
(само во 3. л.) За очи: блеска, блескоти.
Албански: shndrit
Примери:
Му секаат очите.

сјае повеќе

сјаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Испушта сјај, силно свети.
Албански: shkëlqen, shëndritë
Примери:
Сјаеше месечината на небото.
Блести, свети, се одликува со интензивна боја или со беспрекорна чистота.
Албански: shkëlqen
Употреба: Преносно значење
Примери:
Неколку капки пот му сјаеја на челото.
Се одликува со некое достоинство.
Албански: shëndrit
Употреба: Преносно значење
Примери:
Нејзината куќа секогаш сјаеше.
(се сјае) Се одликува со сјај, со чистота.
Албански: shkëlqen
Примери:
Се сјае на сонце.

сјаи повеќе

Види и: сјае (несв.)
(се) сјаат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се) сјае

стакли повеќе

(се) стаклат
Вид збор: Глагол, несвршен
Блескоти, изгледа како стакло.
Примери:
Се стакли езерото на вечерното сонце.

угрева повеќе

угреваат
Вид збор: Глагол, несвршен
(преод.) Ублева се светлина.
Албански: ndriçoj, shndritë
(непреод.) Изгрева, се појавува (сонце, месечина, ѕвезди).
Албански: ndriçoj, shndritë
Употреба: Преносно значење

угрее повеќе

угреат
Вид збор: Глагол, свршен
(преод.) Обично за сонцето и месечината - облее со светлина.
Албански: ngroh
Употреба: Преносно значење
Примери:
Уште пред да се искачиме на врвот, сонцето нѐ угреа.