уста
мн. усти
Вид збор: Именка, женски род
Ранг: 295
1.
Кај човек и кај животно - како орган низ кој се прима храна.
Примери:
Има мала, голема уста.
Ја отворил устата како некоја ламја, ќе те лапне.
Не сум клал ништо в уста.
Си дели од устата.
2.
Како способност да се говори, јазик, или како орган на говорот.
Примери:
Зар дека добиците немаат уста да кажат, треба така безмилосно да се мачат?
Ја отвори устата (отвори уста) - проговори.
Ни уста не отвори (ни збор не прозборел).
Кажи, нема да ти се изеде устата.
Лоша уста, погана уста.
Многу си ја отворил устата.
Му изнареков сѐ што ми дојде до уста.
Од уста в уста.
Со полна уста - од срце.
3.
усна, усни
Англиски:
lip
Албански:
gojë, buzë
Ја бакна в уста.
Дебели усти.
Со нацрвена уста.
Слично со:
усна (ж.)
4.
човек, душа, глава
Англиски:
people
Албански:
gojë, krerë
Девет усти чекаат дома од мене (да ги нахранам).
5.
Устина, отвор што личи на уста.
Англиски:
opening
Албански:
vrimë, birë
Устата на топот.
7.
Чавкина уста (едногодишно растение чијшто цветови се отвораат како уста кога ќе ги притиснеш.
Изрази
(разг.) Му го зеде залакот од устата - му ги одземал и последните средства за живот.
На волкот в уста му влезе (му отиде) - се изложи на голема опасност.
Не ми се клава залак в уста - нема апетит.
Си ја носи пченицата в уста - пред умирање е, со едната нога во гроб.
Си остана со прстот в уста - со празни раце (вчудоневиден).
Устата ми фати павлака - (ме доболе) од зборување.
Устата му мириса на млеко - уште е незрел, неискусен.
(посл.) Зини усто, лапни море - како забелешка за некој кој е многу лаком.
(посл.) Многу раце благословени, многу усти колнати - добро е кога има многу раце за работа, ама лошо е кога треба да се нахранат многу луѓе (усти).
Што сум зготвила манџа, мртви усти да јадат - многу вкусно јадење.
Отиде уште со залакот в уста (јадејќи) - касна на брзина.
В уста ми е (зборот) на врв на јазик ми е - кога не можеш да се сетиш на некој збор.
(разг.) Блага (слатка, златна, медена) уста - слаткоречив е.
Зар уште имаш уста да зборуваш?
Затвори си ја устата (престани да зборуваш).
Ми го зеде зборот од уста - каже нешто што друг сакал да каже.
(посл.) Царската уста - остра сабја - царскиот збор не се порекнува.
(клетва) Да ти онемее устата!
(Од) твоја уста (во) божји уши!
Уста има, јазик нема - тивок, ќутлив е.
Отворил една уста до уши - многу зборува.
Со уста (лично) еве ќе те канам.
Му ја затна устата - замолчи со аргументи.
Фали ме, усто, зашто ќе те раскинам.
Со која уста го рече тоа?
Со половина (празна) уста (со тешко срце, со колебање).
(разг.) Си ја прекаса устата - се изненади, се запрепасти.
