носи
носат; носи, носете; носев, носеа; носел; носен; носив, носија; носил
Вид збор: Глагол, несвршен
Ранг: 393
1.
Држејќи нешто, некого в рака, в раце или товарено на себе, оди за да го премеcти.
Примери:
Во едната рака носеше торба.
Во рацете носеше русокосо девојче.
На рамо носеа лопати.
На грб носел војничка раница.
Жените на глава носеа тепсии.
2.
Има на себе, кај себе како облека, украс, нужен предмет, белег и сл.
Примери:
Носеа селска облека.
Носеше црни чевли.
Секогаш носеше капа.
Побогатите жени носеа златни обетки.
Со себе носеше малку пари.
И ноќе носеше темни очила.
И кога врнеше, не носеше чадор.
Носеше тенки модерни мустаќи.
Од војната носеше неколку рани.
3.
Со некакво средство (товарно, превозно и сл.) дотерува, довезува, е превезуван.
Англиски:
transport
Албански:
transporton
Ранетите ги носеа на носила.
Стоката ја носеа со товарен добиток и со коли.
По островите вода за пиење носеа со бродови.
Автобусите носеа група бегалци.
Bозот не носеше на југ.
Авионите секој ден носеа нови туристи.
Слично со:
транспортира (св. и несв.)
4.
Води со себе, придружува при одење, одведува, сместува некаде.
Примери:
Жената си ги носеше децата секаде.
Наутро ги носеа децата на училиште.
Детето го носи во градинка.
Носеа двајца заробени во штабот.
Тој ги примаше работниците и ги носеше по градилиштата.
По селата доаѓаа мечкари кои со себе носеа стари, грди мечки.
Слично со:
води (несв.)
5.
Држи, поднесува товар.
Примери:
Столбовите ја носат целата конструкција.
Мостот го носат два столба.
Лифтот носи триста килограми.
Слично со:
потпира (несв.)
6.
Снабдува, обезбедува нешто.
Примери:
Само тој носи некој денар дома.
Таа носи леб во куќата.
На работа им носат јадење.
Редовно му носи храна на добитокот.
Слично со:
снабдува (несв.)
7.
Дава приход, добивка.
Примери:
Дуќанот му носи добри пари.
Лозјето не му носи ништо.
Тутунот им носи колку за леб.
Слично со:
заработува (несв.)
8.
Има име, наслов.
Албански:
mban
Тој го носеше името на својот дедо.
Не сакаше да носи никаков прекар.
Некои улици носеа имиња на историски настани.
Статијата носеше долг наслов.
Слично со:
вика (несв.)
10.
За ветар, вода - разнесува, одвлекува.
Албански:
përhap
Ветрот носеше пепел и чад.
Ветрот го носи гласот на камбаната.
Ветрот носеше мирис на јоргован.
Планинските води ја носеа пролетта.
Водата носеше сè пред себе.
Слично со:
разнесува (несв.)
11.
Соопштува, предава, има некакво расположение, се карактеризира со нешто.
Примери:
Книжевната дејност од тој период носи исклучиво црковен карактер.
Во себе носи тешка навреда.
Носи радост.
Носеше тага во душата.
Носи среќа.
Носи надеж.
Носи поздрав.
Hоcи добра вест.
Носи порака.
Слично со:
соопштува (несв.)
12.
За кокошка, птица - носи јајца.
Примери:
Нашите кокошки секоја седмица ни носат јајца.
Слично со:
несе (несв.)
13.
(се носи) Живее, се држи, постапува на определен начин.
Примери:
Тој сметаше дека секој може да се носи по свој ќеф.
Во мојата куќа секој ќе се носи како што се носи нашиот народ и како што рекол Господ.
Вие сте наша вера и ќе се носите како што бараат нашите закони.
Одеа право, се носеа убаво со сите.
14.
(се носи) Се облекува според поводот, според модата.
Примери:
Во црква се носела многу поскромно.
Сега се носат покуси фустани.
Имаше големи обетки како што се носеле некогаш.
Слично со:
облекува (несв.)
15.
(се носи) За глас, песна - се слуша, одекнува.
Примери:
Од градот се носеше замрена врева.
Беше време кога само пискотници се носеа по селата.
Се носи ѕвонлива смеа на насобраната младеж.
Слично со:
шири (несв.)
16.
(се носи) За мирис - се шири.
Примери:
Во собата се носеше остра миризба на дуњи.
Во дворот се носеше миризба на липов цвет.
Мирис на тутун се носеше во бранови.
Низ градот се носеше реа на чад, бензин и ѓубре.
Слично со:
шири (несв.)
Изрази
Може в уста да го носи - од него е многу подобар, поспособен.
На душа го (ме, те) носи - му направил голема неправда.
На раце го (ме, те) носи - многу се грижи, сè му угодува.
Се носи со мисла - има намера, планира нешто.
Може (некому) само вода да му носи - многу е подобар од лицето за кое се зборува.
Изведенки
носење ср.
глаг. им.
глаг. им.