wave - онтологија

бран повеќе

мн. бранови
Вид збор: Именка, машки род
Издигнат дел водена маса што се движи.
Албански: valë
Примери:
Брановите на езерото можат да достигнат висина од три метри.
Придвижување на маса во некаква средина или физичко поле во одредени интервали.
Албански: valë, rrymë
Употреба: Физика
Примери:
Радиобранови.

бранува повеќе

(се) брануваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Предизвикува бранови на голема водна површина.
Албански: valvitë
Примери:
Југот го брануваше езерото.
За жита и слични растенија - движи како во бранови.
Албански: valvitë
Примери:
Ветерот ги брануваше зрелите жита.
(се бранува) Се движи во бранови.
Албански: valëvitet
Примери:
Кога дува југот, езерото се бранува.
(се бранува) Се движи како во бранови.
Албански: valëvitet
Примери:
По долинките се бранува јачмен и ’рж.

вее повеќе

веат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се вее) се витка, се лелее
Албански: valëvitje
Примери:
Косата му се вееше на ветрот.

виори повеќе

виорат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се виори) Виуличаво се разнесува, се вее во воздухот.
Албански: valvitë
Примери:
Знамињата на бандерите се виореа.

далга повеќе

мн. далги
Вид збор: Именка, женски род
бран, талас
Турски: dalga Албански: dallgë, valë
Употреба: Дијалектен збор

далгува повеќе

(се) далгуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
бранува
Употреба: Разговорно

забранува повеќе

забрануваат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да бранува.
Албански: valëvitet
Примери:
Ветрот го забранува езерото.

завиори повеќе

завиорат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да виори.
Албански: valëzon
Примери:
Ветрот ги завиори знамињата.

заразмавта повеќе

заразмавтаат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да размавтува.
Албански: bëj me dorë, tund duart
Примери:
Тој заразмавта со рацете.

лелее повеќе

лелеат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се лелее) Прави лесни движења, наваму-натаму.
Албански: valvitet, dallgëzoj
Употреба: Преносно значење
Примери:
Долгата коса и се лелееше на ветрот.

мавне повеќе

мавнат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи еднократно движење со рака или со нешто.
Албански: bëj me dorë

мавта повеќе

мавтаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Прави движења cо раката во знак на поздрав.
Албански: valvitë, bën me dorë
Примери:
Кога го испраќаше, му мавташе сѐ додека не ѝ се изгуби од видот.
Прави движења во воздухот држејќи нешто в рака (шамиче, знаме, прачка).
Албански: valvitë
Примери:
Детето мавташе со шамиче од возот.
Прави движење со некој дел од телото (глава, крила, опашка).
Албански: tund
Употреба: Преносно значење
Примери:
Кравите мавтаа со опашките бранејќи се од муви.
Се фали, се прави важен со нешто (со диплома, функција, заслуга).
Албански: tund
Употреба: Преносно значење , Разговорно
Примери:
Оди наоколу и мавта со дипломата.
(се мавта) Се ниша, се виори (на ветар).
Албански: lëkund
Примери:
Спрострените алишта се мавтаа на ветрот.

мавтање повеќе

Види и: мавта (несв.)
мавтањето
Вид збор: Именка, среден род
(глаг. им.) мавта
Примери:
Се чу мавтање на крила.

намавне повеќе

Види и: мавне (св.)
намавнат
Вид збор: Глагол, свршен
Даде знак за повикување, за поздрав и cл. со движење на раката или на главата.
Албански: tund dorën, kokën
Примери:
Му намавна со рака од прозорецот и му се насмевна.

павка повеќе

павкаат
Вид збор: Глагол, несвршен
мавта (со лепеза)
Албански: bëj me dorë
Примери:
Девојката павкаше со ладалото.

павтање повеќе

Вид збор: Именка, среден род
мафтање (со раце)
Албански: valvitje, bëj me dorë

плиска повеќе

плискаат
Вид збор: Глагол, несвршен
За море, река - се бранува и удира во нешто.
Албански: valëvitet
Примери:
Морето плиска.
(се плиска) се бранува
Албански: spërkatë
Примери:
Езеро ширно се плиска.

помавта повеќе

помавтаат
Вид збор: Глагол, свршен
Мавта малку, некое време.
Албански: valëvit

поразбранува повеќе

Види и: разбранува (несв.)
поразбрануваат
Вид збор: Глагол, свршен
Разбранува малку, до определен степен.
Примери:
Ветрот го поразбранува езерото.
(се поразбранува) Се разбранува малку, донекаде.
Примери:
Морето се поразбранува.

разбрани повеќе

разбранат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи да се појават бранови.
Албански: valëvitet
Примери:
Ветрот го разбрани морето.
(се разбрани) Почне да се движи во бранови, дојде во состојба на бранување.
Албански: valëvitet
Примери:
Водата се разбрани доцна попладне.

разбранува повеќе

Види и: разбрани (св.)
разбрануваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Направи да се појават бранови.
Албански: dallgëzoj
Примери:
Ветрот го разбранува морето.
(се разбранува) Направи да се појават бранови.
Албански: dallgëzohet
Примери:
Се разбранува морето.

разлелее повеќе

Види и: лелее (несв.)
разлелеат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да се лелее повеќе или уште повеќе на разни страни.
Примери:
Кога ветре ќе го разлелее езерото.

размавта повеќе

размавтат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне силно со нешто да ниша, клати.
Албански: valëvit, tund
Примери:
Ги размавта рацете.
(се размавта) Почне да се мавта.
Албански: tund, bëj me dorë
Примери:
Алиштата се размавтаа на ветрот.

размавтува повеќе

(се) размавтуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Почне да мавта.

распавта повеќе

(се) распавтаат
Вид збор: Глагол, свршен
Павта со раце и др.
Примери:
Што си се распавтал толку?

распавтува повеќе

(се) распавтуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се) распавта

слап повеќе

мн. слапови
Вид збор: Именка, машки род
талас, бран
Албански: valë, dallgë
Примери:
Речен слап.

слелее повеќе

слелеат
Вид збор: Глагол, свршен
заниша, заталаси, разбранува
Албански: valëvit
Употреба: Народна поезија
Примери:
(нар. поез.) Дувна ми ветер, повеа, / морето ми го слелеа.

талаз повеќе

Види и: талас (м.)
мн. талази
Вид збор: Именка, машки род
бран
Примери:
Се кренале големи талази.

талас повеќе

мн. таласи
Вид збор: Именка, машки род
бран
Примери:
Останавме на купче, неколку саати, дур помина првиот талас од шок и страв.