sense - онтологија

вее повеќе

веат
Вид збор: Глагол, несвршен
се насетува, се провлекува, се чувствува
Албански: ndjenjë
Употреба: Преносно значење

дојде повеќе

Види и: иде (несв.)
дојдат
Вид збор: Глагол, свршен
За нешта што се примаат со сетилата, се почувствува.
Албански: ndjej
Примери:
Дојде звук на камбана.

допре повеќе

допрат
Вид збор: Глагол, свршен
Дојде до сетилата, до свеста.
Примери:
До нас допре слаб удар.

души повеќе

душат
Вид збор: Глагол, несвршен
За човек – мириса; насетува нешто.
Албански: përshtypje
Употреба: Иронично , Преносно значење

зацеди повеќе

зацедат
Вид збор: Глагол, свршен
(се зацеди) Почне да се чувствува, да се насетува.
Албански: ndjen
Употреба: Преносно значење
Примери:
Се зацеди блага миризба од тукушто печениот леб.

коби повеќе

кобат
Вид збор: Глагол, несвршен
Насетува, навестува некакво зло, несреќа.
Примери:
Тишината на куќната самотија кобеше немир и неизвесност.

надуши повеќе

надушат
Вид збор: Глагол, свршен
Насети, открие нешто.
Примери:
Навреме ја надуши нивната измама.

наѕира повеќе

Види и: наѕре (св.)
наѕираат
Вид збор: Глагол, несвршен
согледува, насетува
Албански: ndjej
Употреба: Преносно значење
Примери:
Веќе ја наѕира смислата на тоа настојување што му е упатено.
(се наѕира) Се забележува, се насетува.
Албански: ndjej
Употреба: Преносно значење
Примери:
Од насловот се наѕира актуелноста на темата.

намириса повеќе

намирисаат
Вид збор: Глагол, свршен
Насети, открие нешто.
Албански: zbuloj
Употреба: Преносно значење
Примери:
Чувајте се да не ве намириса некој.

напипа повеќе

напипаат
Вид збор: Глагол, свршен
По некакви знаци насети, открие нешто.
Албански: hetoj, diktoj, ndjej
Употреба: Преносно значење
Примери:
Напипал дека тука нешто се подготвува.

насети повеќе

насетат
Вид збор: Глагол, свршен
почувствува, предосети
Примери:
Ја насетил опасноста и навреме се засолнал.

насетува повеќе

Види и: насети (св.)
насетуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
насети
Примери:
Првите најави на дебаклот се насетуваа уште со внатрешните судири во партијата.

насеќава повеќе

Види и: насети (св.)
насеќаваат
Вид збор: Глагол, несвршен
насети, насетува

наслути повеќе

наслутат
Вид збор: Глагол, свршен
насети, предосети
Употреба: Книжевен збор
Примери:
Во мракот можеше само да го наслути неговото присуство.

осет повеќе

мн. осети
Вид збор: Именка, машки род
Восприемање, доживување што се јавува при дејство на физички процеси врз сетилните органи.
Албански: shqisë
Примери:
Осет за слух.

осети повеќе

осетат
Вид збор: Глагол, свршен
Почувствува нешто.
Албански: ndjej
Примери:
Стојан ја осети земјата под нозете.
Досети, насети нешто.
Албански: ndjej, parandjej
Примери:
Таа осети дека тој ден ќе ѝ се случи нешто лошо.
(се осети) се насети, се предосети
Албански: ndjej
Употреба: Безлично
Примери:
Уште пред да почнат демонстрациите, се осети атмосфера на напнатост.

пикаса повеќе

пикасаат
Вид збор: Глагол, свршен
почувствува
Албански: ndjej
Употреба: Архаизам
Примери:
Момчето ја пикасало работата и не пошло.

поднаѕира повеќе

Види и: поднаѕре (св.)
поднаѕираат
Вид збор: Глагол, несвршен
наѕира, насетува
Албански: parandjej
Примери:
Во нив тој поднаѕираше конкуренти.

поднамириса повеќе

Види и: намириса (св.)
поднамирисаат
Вид збор: Глагол, свршен
Насети, открие нешто донекаде.
Албански: ndjej
Употреба: Преносно значење
Примери:
Тој поднамириса што подготвува директорот.

понадуши повеќе

понадушат
Вид збор: Глагол, свршен
Насети, почувствува, открие нешто донекаде.
Примери:
Го понадушија што човек е.

поосети повеќе

Види и: осети (св.)
се поосетат
Вид збор: Глагол, свршен
Осети, почувствува малку, донекаде.
Примери:
Се поосети здрав и веднаш излезе надвор да игра.

предосети повеќе

предосетат
Вид збор: Глагол, свршен
Однапред, пред да се случи, сети, осети, почувствува нешто.
Примери:
Ја предосети опасноста.

предусети повеќе

Види и: предосети (св.)
предусетат
Вид збор: Глагол, свршен
предосети

преткаже повеќе

преткажат
Вид збор: Глагол, свршен
(се преткаже) Насети, предосети нешто.
Албански: parandjej
Примери:
Му се преткажа дека таа ќе се врати.

претчувствува повеќе

претчувствуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Има претчувство.
Примери:
Претчувствува силна бура.

проѕира повеќе

проѕираат
Вид збор: Глагол, несвршен
Насетува, почнува да сфаќа, да проникнува во нештата.
Албански: kuptpoj, ndjej
Употреба: Преносно значење
Примери:
Таа ги проѕираше неговите мисли.

сенс повеќе

Вид збор: Именка, машки род
чувство, смисла
Употреба: Разговорно
Примери:
Ако малку имаше сенс за политика, мораше да биде тој ден заедно со парламентарците.

сети повеќе

сетат
Вид збор: Глагол, свршен
Испита некакво чувство.
Албански: ndijej
Примери:
Сети нешто солено на јазикот.

сетило повеќе

мн. сетила
Вид збор: Именка, среден род
(обично мн.) Органи кај човекот и животните преку кои се примаат впечатоци од надворешниот свет.
Употреба: Медицина
Примери:
Сетило за вкус.

сетува повеќе

(се) сетуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
почуваствува
Албански: ndjej
Употреба: Дијалектен збор

сеќава повеќе

Види и: сети (св.)
(се) сеќаваат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се сети) (се) чувствува.
Албански: kujtoj

слути повеќе

слутат
Вид збор: Глагол, несвршен
претчувствува, насетува
Употреба: Книжевен збор
Примери:
Никој од нив и не слутеше што ги чека.

смисла повеќе

(едн.) смислата
Вид збор: Именка, женски род
Внатрешна логична содржина на нешто.
Албански: kuptim
Примери:
смислата на статијата

суми повеќе

сумат
Вид збор: Глагол, свршен
(се суми) Падне на памет некому, се сети.
Примери:
a островот в магли ни да се суми што пред нас плови кон незнајни места

усет повеќе

Вид збор: Именка, машки род
осет, чувство
Албански: ndjenjë
Примери:
усет за убавина
сетило, осет
Албански: ndjenjë, sens
Употреба: Преносно значење
Примери:
Има добар усет.

усети повеќе

усетат
Вид збор: Глагол, свршен
почувствува
Албански: ndjej
Примери:
Усети дека зад него стои некој и се сврти.

усетува повеќе

Види и: усети (св.)
усетуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
осетува, почувствува
Албански: ndjej

чувство повеќе

мн. чувства
Вид збор: Именка, среден род
осет
Примери:
чувство на болка

чувствува повеќе

чувствуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Сеќава, има некаков усет примен со сетилата.
Албански: sens, ndjenjë
Примери:
Чувствува физичка болка, глад, премореност и сл.

чуло повеќе

мн. чула
Вид збор: Именка, среден род
сетиво, сетило
Употреба: Книжевен збор