плаче
плачат; плачи, плачете; плачев, плачеа; плачел; плачен; плачејчи; плачење; плакав, плакаа; плакал; плакан
Вид збор: Глагол, несвршен
Ранг: 453
1.
Лее солзи од болка, жал или радост.
Примери:
Детето ми плаче.
Го метела дворот и плачела.
Не плачи, синко.
Викнало да плаче.
Плаче над некого, над нешто.
Плаче за некого.
Плаче над својата судбина.
Слично со:
солзи (несв.)
2.
Плаче за нешто (кога ќе се поклопат нештата).
Примери:
Ова место плаче за едно игралиште.
Плаче полево за трактор.
3.
Плаче за нешто (кога некој заслужува некоја казна).
Примери:
Плаче за стап, за суровица, за ќотек, плаче за куршум.
Слично со:
бара (несв.)
4.
За невоодушевени предмети.
Примери:
Плачат виолините.
Работата плаче од него.
5.
(непреод.) За око - солзи.
Примери:
Оково веќе неколку дена ти плаче.
6.
За растенија, по пресечувањето кога им капе сокот.
Примери:
Лозата плаче.
7.
(преод.) Жали, сожалува, си ја плаче судбината.
Примери:
Го плачеше сина си.
Да го плаче човек.
Си ја плачам младоста.
Момчето плачело крвави солзи.
8.
(се плаче) се жали, се јаде
Примери:
Една селанка везден се плачела оти не ѝ гори огнот.
Слично со:
жали (несв.)
9.
(се плаче) На кого, на што, од кого, од што.
Примери:
Отишле кај кадијата и мy се плачеле; сите се плачат од него.
(разг.) Жените се плачат од мажите, а мажите - од жените.
Слично со:
оплакува (несв.)
10.
(се плаче) Ми се плаче.
Примери:
Просто ми се плаче кога ќе ве видам вас.
Изрази
Туку плаче како баба - не се воздржува.
Дојди, не ти плачат дома децата - немаш некаква важна работа.
(посл.) Еден плаче, друг се смее - таков е векот.
Плаче на туѓ гроб - плаче каде не му е местото.
(посл.) Дете дури не (за)плаче, мајката цице не му дава.
(посл.) Плаче гора за мајстора, а куќа за куќница.
(разг.) Лицево ми се смее, ама срцево ми плаче.
