spread - онтологија

Dictionary.com

башари повеќе

(се) башарат
Вид збор: Глагол, свршен
Се излежува, се шири, се расположува.
Турски: başarmak
Примери:
Не ги оставам да ми се башарат туѓи деца на моето огниште.

вее повеќе

веат
Вид збор: Глагол, несвршен
се шири, се разлева, се разнесува
Албански: përhap
Примери:
Силно го удри в лице студен, мемлив воздух што вее од ѕидовите на старите куќи без сонце.
Слично со: разнесува (несв.)

владее повеќе

владеат
Вид збор: Глагол, несвршен
Се шири, е раширен, присутен, царува.
Албански: mbretëron
Примери:
Чуден немир владее со мене.
Слично со: царува (несв.)

води повеќе

водат
Вид збор: Глагол, несвршен
Се протега во определен правец, до некое место.
Албански: zgjat
Примери:
Го позна сокакот што водеше за дома.
Слично со: протега (несв.)

доаѓа повеќе

Види и: дојде (св.)
доаѓаат
Вид збор: Глагол, несвршен
За миризба - се шири, се разлева.
Албански: përhapet
Примери:
Од кафеанчето доаѓаше мирис на топли погачи.
Слично со: разлева (несв.)

досегне повеќе

досегнат
Вид збор: Глагол, свршен
Се простре, се протегне до нешто.
Албански: shtrihet
Примери:
Погледот му досегна далеку.

држи повеќе

држат
Вид збор: Глагол, несвршен
Се простира, опфаќа нешто.
Албански: shtrihet
Примери:
Неговиот имот држеше од ридот, па сè до реката.

иде повеќе

идат
Вид збор: Глагол, несвршен
Влегува, се разнесува, се шири, доаѓа до нашите сетила.
Албански: vij, përhapet
Примери:
Светлина идеше низ малечкото прозорче.

изнамачка повеќе

Види и: намачка (св.)
изнамачкаат
Вид збор: Глагол, свршен
Намачка многу, во голема количина.
Албански: lyej
Примери:
Изнамачка путер на сите лепчиња.

интернационализира повеќе

интернационализираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
(се интернационализира) Стане, станува интернационален; доби, добива меѓународен карактер.
Албански: ndërkombëtarizohet
Примери:
Конфликтот многу бргу се интернационализира.

колпортира повеќе

Види и: колпортер (м.)
колпортираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
Нуди, шири непроверени информации.
Француски: colporter
Употреба: Преносно значење
Примери:
Колпортира гласини.

маржа повеќе

мн. маржи
Вид збор: Именка, женски род
Разлика меѓу курсевите на берзите.
Албански: dallim i kursit valutor
Употреба: Економија

масовизира повеќе

масовизираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
Hаправи, прави нешто да стане масовно.
Албански: masovizoj
Примери:
Спортот го масовизираа и кај нас.
Слично со: распространи (св.)

мачка повеќе

мачкаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Покрива нешто со тенок слој течност или каша.
Албански: mbulon
Примери:
Мачка путер на лебот.

намаз повеќе

(едн.) намазот
Вид збор: Именка, машки род
Слој со кој нешто е намачкано.
Слично со: премаз (м.)

намачка повеќе

Види и: мачка (несв.)
намачкаат
Вид збор: Глагол, свршен
Покрие нешто со слој од маст или од густа течност.
Албански: lyej, shtrij
Примери:
Намачка путер и мармалад на лебот.

носи повеќе

носат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се носи) За глас, песна - се слуша, одекнува.
Албански: përhapje
Примери:
Од градот се носеше замрена врева.
Слично со: шири (несв.)
(се носи) За мирис - се шири.
Албански: përhapet
Примери:
Во собата се носеше остра миризба на дуњи.
Слично со: шири (несв.)

облегне повеќе

облегнат
Вид збор: Глагол, свршен
(се облегне) Се испружи, легне на нешто.
Албански: shtrihem, bie
Примери:
Децата се облегнаа на снегот.
Слично со: испружи (св.)

отвори повеќе

отворат
Вид збор: Глагол, свршен
(се отвори) Се шири, добие нова димензија.
Албански: zgjëroj
Примери:
Кога се искачивме на ридот, пред нас се отвори едно широко поле.
Слично со: рашири (св.)

пасладиса повеќе

(се) пасладисаат
Вид збор: Глагол, свршен
се испружува, се простира
Употреба: Архаизам
Слично со: испружува (несв.)

плиска повеќе

плискаат
Вид збор: Глагол, несвршен
шири
Албански: përhapje
Употреба: Поетски збор , Преносно значење
Примери:
Тој злоба од себе плиска.
Слично со: шири (несв.)

подрашири повеќе

Види и: рашири (св.)
подрашират
Вид збор: Глагол, свршен
(се подрашири) Се рашири во просторот малку, донекаде.
Албански: përhap
Примери:
Кругот околу огнот се подрашири.
(се подрашири) Се рашири по обем малку, донекаде.
Албански: përhap
Примери:
Болеста се подрашири и на соседните села.

помине повеќе

поминат
Вид збор: Глагол, свршен
За глас, вест - се рашири на повеќемина или повеќе места.
Албански: kaloj, përhap
Употреба: Преносно значење
Примери:
Веста помина од уста на уста низ целата чаршија.
Слично со: рашири (св.)

понесе повеќе

понесат
Вид збор: Глагол, свршен
(се понесе) За звук - брзо рашири, се разнесе.
Албански: përhap
Примери:
Насекаде се понесе милозвучната песна на птицата.

популаризира повеќе

популаризираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
Изложи, излага во популарна форма.
Албански: popullarizoj
Примери:
Во тој период се јавуваат книги што ги популаризираат научните вистини.
Слично со: распространи (св.)

поразграни повеќе

Види и: разграни (св.)
поразгранат
Вид збор: Глагол, свршен
Развие, рашири нешто во мала мера, во некоја степен.
Примери:
Следната година ја поразграни својата дејност.
(се поразграни) Се развие, се рашири во некоја мера.
Примери:
Фирмата брзо се ширеше и се поразграни во повеќе сектори.

поразмачка повеќе

Види и: размачка (св.)
поразмачкаат
Вид збор: Глагол, свршен
Размачка малку или уште малку.
Албански: lyej
Примери:
Таа го поразмачка џемот на леб и седна да јаде.
Размачка на повеќе места, насекаде.
Албански: lyej, shtri
Примери:
Поразмачкај ја бојата на ѕидот и остави да се исуши.

посипе повеќе

посипат
Вид збор: Глагол, свршен
Со сипење прекрие некаква површина со нешто што се сипе (шеќер, брашно, песок).
Албански: shtrij, hedh
Примери:
Дворот беше посипан со ситен дробен камен.

посоли повеќе

посолат
Вид збор: Глагол, свршен
Прекрие некаква површина со нешто ситно.
Албански: shtrij
Примери:
Белата брада на старецот беше посолена со жолта прав.
Слично со: посипе (св.)

постеле повеќе

постелат
Вид збор: Глагол, свршен
Раздипли, рашири нешто за да покрие некаква површина со неа.
Албански: shtroj
Примери:
Подот го послаа со раскошен килим.

потече повеќе

потечат
Вид збор: Глагол, свршен
За зборови, чувства, мисли, мирис - почне да се шири на сите страни.
Албански: përhap
Употреба: Преносно значење
Примери:
Низ отворената врата потече светлина.

пренесе повеќе

пренесат
Вид збор: Глагол, свршен
За болест - направи да премине на друг, зарази.
Албански: përhap, bartë
Примери:
Ми ја пренесе неговата болест.
Слично со: зарази (св.)

пронесе повеќе

пронесат
Вид збор: Глагол, свршен
Прошири, разнесе глас.
Албански: përhapet, zgjërohet
Примери:
Сите телевизии ја пронесоа веста за големиот шумски пожар.
Слично со: прошири (св.)
(се пронесе) Се прошири, се разнесе глас.
Албански: përhapet, zgjërohet
Примери:
Се пронесе глас дека печалбарите стасале.

проникне повеќе

проникнат
Вид збор: Глагол, свршен
За вест прошири.
Албански: përhap
Примери:
Веста за случката проникна насекаде.
Слично со: продре (св.)

простира повеќе

Види и: простре (св.)
простираат
Вид збор: Глагол, несвршен
Постила на некој простор, најчесто како легло.
Албански: shtroj
Примери:
Тој простира на подот една рогозина и на неа спие.
Слично со: постила (несв.)
Стави алишта, ткаенини да се сушат.
Албански: shtrij
Примери:
Жената ги простираше белите чаршафи на жиците во дворот.
(се простира) За власт, влијание - дејствува на некоја територија.
Албански: shtrihet
Употреба: Преносно значење
Примери:
Неговата власт се простирала сѐ до морето.

простре повеќе

прострат
Вид збор: Глагол, свршен
Рашири за да покрие поголем простор.
Албански: përhap
Примери:
Простре слама по подот и сите исполегнаа.
Слично со: постеле (св.) , рашири (св.)
(се простре) Се протега на некоја површина.
Албански: përhap
Примери:
По реката се прострела густа магла.

протегне повеќе

протегнат
Вид збор: Глагол, свршен
(се протегне) Обично за простор.
Албански: shtrij, zgjas
Примери:
По падините на планината се протегнал шумски појас.

прошири повеќе

прошират
Вид збор: Глагол, свршен
За болест, зараза - пренесе на повеќе луѓе.
Албански: zgjëroj, përhap
Примери:
Болеста ја проширија заразените животни.
Слично со: пренесе (св.)

разблика повеќе

разбликаат
Вид збор: Глагол, свршен
Се рашири со голем интензитет.
Примери:
Жеже, светлината разблика под топлото сонце.
Слично со: шири (несв.)

разбликне повеќе

разбликнат
Вид збор: Глагол, свршен
Се рашири со голем интензитет.
Примери:
Омразата му беше разбликнала по целата снага.

разбрани повеќе

разбранат
Вид збор: Глагол, свршен
(се разбрани) Се пренесе како бран, се рашири.
Албански: përhap
Употреба: Преносно значење
Примери:
Немирот не само што нѐ секна туку и се разбрани.
Слично со: рашири (св.)

развие повеќе

развијат
Вид збор: Глагол, свршен
Изложи, разјасни нешто.
Албански: përhap, zhvilloj
Употреба: Преносно значење
Примери:
Не можеше да ги развие своите мисли.

разгоди повеќе

разгодат
Вид збор: Глагол, свршен
Разреди, раздели на повеќе страни, распореди.
Албански: përhap, shtrij
Употреба: Дијалектен збор
Примери:
(нар. поез.) Разгодивме, мале, јунаците / каде двајца, мале, каде тројца.

разгранет повеќе

разгранети
Вид збор: Придавка
Што развил, раширил до голема мера гранки и сл.
Примери:
Дрвото беше старо, широко разгрането.
раширен, развиен, зголемен
Примери:
разгранета дејност

разграни повеќе

разгранат
Вид збор: Глагол, свршен
развие, рашири
Албански: përhap, degëzoj
Употреба: Преносно значење
Примери:
Ја разграни добро работата.
Слично со: рашири (св.)

разгрне повеќе

разгрнат
Вид збор: Глагол, свршен
Широко отвори, раствори.
Албански: përhap
Примери:
Со разгрнати раце.

разлее повеќе

разлеат
Вид збор: Глагол, свршен
(се разлее) Потече во разни правци, се разнесе.
Албански: përhap
Употреба: Преносно значење , Разговорно
Примери:
И мелодијата се разлеа во ноќната тишина.

размачка повеќе

Види и: мачка (несв.)
размачкаат
Вид збор: Глагол, свршен
Стави со мачкање тенок слој врз некоја површина.
Албански: lyej, shtrij
Примери:
Треба да ја размачкате бојава.

разнесе повеќе

разнесат
Вид збор: Глагол, свршен
распространи, рашири
Албански: përhap
Употреба: Разговорно
Примери:
Болеста брзо се разнесе.
Слично со: распространи (св.)
(се разнесе) За слух, вест - се рашири, се распространи.
Албански: përhap
Примери:
Неверојатно е колку брзо се разнесе веста.

расејува повеќе

Види и: расее (св.)
(се) расејуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се) расее

распливне повеќе

(се) распливнат
Вид збор: Глагол, свршен
растури, се растури
Албански: shpërndaj
Примери:
Се распливна маслото.
Направи нешто да стане нејасно, неопределено; стане нејасен, неопределен.
Албански: paqartë
Употреба: Преносно значење
Примери:
Многу се распливна во подробности.

распостеле повеќе

Види и: постеле (св.)
распостелат
Вид збор: Глагол, свршен
Постеле нешто нашироко.
Примери:
Жената ги распосла килимите.
Слично со: распростре (св.)

распостелува повеќе

Види и: распостеле (св.)
распостелуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
распостеле

распостила повеќе

Види и: распостеле (св.)
распостилаат
Вид збор: Глагол, несвршен
распостеле

распростира повеќе

Види и: распростре (св.)
(се) распростираат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се) распростре

распростирач повеќе

мн. распростирачи
Вид збор: Именка, машки род
Простирка, ткаенина за покривање.
Примери:
Неколку шарени распростирачи.
Слично со: простирка (ж.)

распространи повеќе

распространат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи пространо или уште попространо.
Албански: përhap
Примери:
Ги распространи границите на земјата.
Рашири по опсег.
Албански: përhap
Употреба: Преносно значење
Примери:
Ја распространи својата власт и својата волја.
Слично со: рашири (св.)
(се распространи) Стане пространо или уште попространо.
Албански: përhap
Примери:
Да се распространи царството твое.
(се распространи) Се рашири по опсег.
Албански: përhap
Употреба: Преносно значење
Примери:
Зашто се распространи неговата наука.

распространува повеќе

Види и: распространи (св.)
(се) распространуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се) распространи

распростре повеќе

распрострат
Вид збор: Глагол, свршен
Простре нешто нашироко.
Албански: përhap
Примери:
Жените го распростреа платното.
Слично со: рашири (св.)
распространи
Албански: përhap
Употреба: Преносно значење
Примери:
Многу брзо го распростре своето влијание.
Слично со: распространи (св.)
(се распространи) Се простре нашироко.
Албански: përhap
Примери:
Се распростреа облаците по небото.
(се распростре) се распространи
Албански: përhap
Употреба: Преносно значење
Примери:
Се распростре неговата слава.

распрснат повеќе

распрснати
Вид збор: Придавка
Разместени, распространети на сите страни, на поголема оддалеченост една од друга.
Примери:
Село со распрснати куќи.

растила повеќе

растилаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Постила, простира нешто нашироко.
Албански: shtroj
Примери:
Пред нас зеде да го растила платното.
Шири нешто наоколу.
Албански: shtroj, zgjëroj
Употреба: Преносно значење
Примери:
Светла убост растилаше.

расчепати повеќе

Види и: расчепи (св.)
(се) расчепатат
Вид збор: Глагол, свршен
расчепи

расчепатува повеќе

Види и: расчепува (несв.)
(се) расчепатуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се) расчепува

расчепи повеќе

расчепат
Вид збор: Глагол, свршен
За нозе, уста - рашири преку мера.
Албански: hap
Примери:
Полека, го расчепи детето.

расчуе повеќе

(се) расчујат
Вид збор: Глагол, свршен
(само во 3 л.) Се рашири, се прочуе (глас, вест и сл.)
Примери:
Се расчуло по целиот град.
Слично со: разгласи (св.)

раширен повеќе

раширени
Вид збор: Придавка
(се) рашири
Примери:
раширено мислење, сфаќање

рашири повеќе

рашират
Вид збор: Глагол, свршен
Направи нешто да стане поопширно.
Албански: zgjerohet
Примери:
И тие го раширија своето влијание.
За раце, нозе, крилја - отвори ширум.
Албански: zgjerohet
Примери:
Со раширени крилја.
(се рашири) се распространи
Албански: përhap
Примери:
Се рашири и верата.
Слично со: распространи (св.)

раширува повеќе

Види и: рашири (св.)
(се) рашируваат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се) рашири

рее повеќе

реат
Вид збор: Глагол, несвршен
Полека разнесува, шири нешто (студ, светлина, миризба).
Употреба: Поетски збор
Примери:
Ветрот рееше есенско студенило.
Слично со: шири (несв.)

сее повеќе

сејат
Вид збор: Глагол, несвршен
Шири, распрснува сред луѓе - идеи, гласови; смут, раздор; бацили и сл.
Албански: mbjell, përhap
Употреба: Преносно значење
Примери:
Сее непроверени вести.

слушне повеќе

Види и: слуша (несв.)
слушнат
Вид збор: Глагол, свршен
(се слушне) Се рашири вест, се искаже мислење и сл.
Албански: dëgjohet
Употреба: Безлично
Примери:
Се слушна по радиото.
Слично со: рашири (св.)

спростира повеќе

Види и: спростре (св.)
спростираат
Вид збор: Глагол, несвршен
спростре
Албански: ndej, shtroj
Примери:
Спростира алишта.
(се спростира) се спростре
Албански: shtrij, përhap

спростре повеќе

Види и: простре (св.)
спрострат
Вид збор: Глагол, свршен
За облека - разобеси да се суши.
Албански: thaj
Примери:
Ги спростреа мрежите на сонцето.
постеле
Албански: mbuloj
Примери:
Ги спростреле килимите по собите.
Слично со: постеле (св.)
Доведе до некој предел, распространи.
Албански: shtrij
Употреба: Преносно значење
Примери:
И таму го спрострел своето влијание.
Слично со: распространи (св.)
(се спростре) Заземе некое пространство.
Албански: zgjërohet
Примери:
Се спростреле ливади.

спружи повеќе

спружат
Вид збор: Глагол, свршен
(се спружи) се спростре
Албански: përhap
Примери:
Се спружил на креветот.

струи повеќе

струјат
Вид збор: Глагол, несвршен
се шири
Албански: përhapet
Употреба: Преносно значење
Примери:
Веднаш почнаа да струјат новите идеи.

фрла повеќе

Види и: фрли (св.)
фрлаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Пушта од себе, распостила.
Употреба: Дијалектен збор
Примери:
Дрвото фрла сенка.
Слично со: распостила (несв.)

чепати повеќе

(се) чепатат
Вид збор: Глагол, несвршен
(за уста, нозе) Широко отвора, раширува, преку мера.
Албански: përhap
Примери:
Чепати уста.

шири повеќе

шират
Вид збор: Глагол, несвршен
Раствора, отвора широко.
Албански: hap, zgjëroj
Примери:
Шири раце.
Слично со: раширува (несв.)