Архаизам - категорија

да повеќе

Вид збор: Сврзник
Во реченици кога второто дејство произлегува од првото (па, та).
Англиски: and
Примери:
Таа не дојде, да затоа не сторивме ништо.

даванија повеќе

(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
Задолжителни давачки, данок.
Англиски: tax Албански: harxhime, tatim
Слично со: давачка (ж.)

даванина повеќе

Види и: даванија (ж.)
мн. даванини
Вид збор: Именка, женски род
даванија

давија повеќе

мн. давии
Вид збор: Именка, женски род
тужба, жалба, парница
Англиски: lawsuit Турски: dava Албански: ankesë
Примери:
Ќе правам давија дури до царот.
кавга, тепачка
Англиски: brawl Албански: grindje
Примери:
Станаа сведоци на давијата што ја предизвика шумарот.

далекум повеќе

Види и: далеку (прил.)
Вид збор: Прилог
далеку

далјан повеќе

мн. далјани
Вид збор: Именка, машки род
Вид долга пушка.
Англиски: rifle Албански: pushkë

дамар повеќе

мн. дамари
Вид збор: Именка, машки род
крвен сад
Англиски: blood vessel Турски: damar Албански: enë gjaku
Примери:
Од страв дамарите им чукаат побргу.
Слично со: жила (ж.)

дамка повеќе

мн. дамки
Вид збор: Именка, женски род
Печат, белег, жиг, знак за нешто.
Англиски: mark Албански: vulë
Слично со: жиг (м.)

дарба повеќе

мн. дарби
Вид збор: Именка, женски род
дар, подарок
Англиски: gift Албански: dhuratë
Примери:
Девојче дарба даруваше, даруваше секого по китка.

дарбалија повеќе

дарбалии
Вид збор: Придавка
(немен. по род) Што има дарба.
Англиски: talented
Слично со: надарен (прид.)

дарина повеќе

мн. дарини
Вид збор: Именка, женски род
Голема бела крпа извезена по аглите.
Примери:
Пушти ја на золвата дарината, прати ја на свекорот кошулата.

даскал повеќе

мн. даскали
Вид збор: Именка, машки род
учител
Англиски: teacher
Примери:
Се врати дома за да биде даскал.
Слично со: учител (м.)

даскалак повеќе

Види и: даскал (м.)
(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
учителство, учителствување
Англиски: teaching
Примери:
Си го зеде старото место - даскалакот.
Слично со: учителство (ср.)

даскалица повеќе

Види и: даскал (м.)
мн. даскалици
Вид збор: Именка, женски род
Учителка или жена на даскал.
Англиски: teacher

даскалница повеќе

Види и: даскал (м.)
мн. даскалници
Вид збор: Именка, женски род
училница
Англиски: classroom

даскалува повеќе

Види и: даскал (м.)
даскалуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Работи како даскал, учителствува.
Англиски: teach
Примери:
Гоце даскалувал во Штип.

дваж повеќе

Вид збор: Прилог
двапати, двојно
Англиски: twice
Примери:
Двојно да тажиш и дваж да се мачиш.
Слично со: двапати (прил.) , двојно (прил.)

дваш повеќе

Види и: дваж (прил.)
Вид збор: Прилог
дваж
Англиски: twice

двер повеќе

мн. двери
Вид збор: Именка, машки род
врата
Англиски: door Албански: derë
Примери:
Двери од ковано железо.
Слично со: врата (ж.)

двестедрамник повеќе

мн. двестедрамници
Вид збор: Именка, машки род
Шишенце што собира двесте драма течност, обично ракија.
Примери:
Де, мала, еден двестедрамник и мезе од кукурек.

двори повеќе

дворат
Вид збор: Глагол, несвршен
Служи, опслужува, гости.
Англиски: serve
Примери:
Таа мораше да ги пречекува и двори новите гости.
Слично со: служи (несв.)

декика повеќе

мн. декики
Вид збор: Именка, женски род
минута, час, миг, момент
Англиски: moment Турски: dakika
Примери:
За пет декики да ги собериш сите селани овде.

делми повеќе

Види и: дилми (сврз.)
Вид збор: Сврзник
штом, нели
Англиски: since Турски: değil mi
Примери:
Делми те видов сега може да си умрам.
Слично со: штом (сврз.)

дервенџија повеќе

мн. дервенџии
Вид збор: Именка, машки род
Чувар на дервен, на клисура.
Турски: derbendci

дермен повеќе

мн. дермени
Вид збор: Именка, машки род
воденица, мелница
Англиски: mill Турски: değirmen
Слично со: воденица (ж.)

дерменџија повеќе

мн. дерменџии
Вид збор: Именка, машки род
воденичар, мелничар
Англиски: miller Турски: değirmenci
Слично со: воденичар (м.)

дефилада повеќе

(едн.) дефиладата
Вид збор: Именка, женски род
Криење на воените трупи од противничката енфилада.
Англиски: defilade
Спротивно од: енфилада (ж.)

дивит повеќе

мн. дивити
Вид збор: Именка, машки род
Мастилница од сребро или од друг метал.
Англиски: inkwell

дијанија повеќе

мн. дијании
Вид збор: Именка, женски род
суштество
Англиски: being
Примери:
Ноќе нема жива дијанија.
Слично со: суштество (ср.) , створ (м.)

дикат повеќе

Вид збор: Именка, машки род
внимание
Англиски: attention Турски: dikkat
Примери:
Направи со дикат.
Слично со: внимание (ср.)

диктафон повеќе

мн. диктафони
Вид збор: Именка, машки род
Апарат за снимање и репродуцирање усни пораки.

дилбер повеќе

мн. дилбери
Вид збор: Именка, машки род
љубовник, саканик, миленик, либе
Англиски: darling Турски: dilber
Примери:
мој дилбере
Слично со: либе (ср.) , миленик (м.) , саканик (м.) , љубовник (м.)

дилми повеќе

Вид збор: Сврзник
штом, кога, бидејќи, нели
Англиски: since Турски: değil mi
Примери:
Дилми си дошол сега, не враќај се.
Слично со: штом (сврз.) , кога (сврз.) , бидејќи (сврз.)

дин повеќе

(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
Вера (обично муслиманска).
Англиски: belief Турски: din
Примери:
искажување на динот ислам во Дарул
Слично со: вера (ж.)

дипленица повеќе

мн. дипленици
Вид збор: Именка, женски род
Само во изразот - сабја дипленица.
Примери:
Тест му готви сабја дипленица/што се диплит дванаесет дипли.

довлет повеќе

(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
среќа, благосостојба, богатство
Англиски: prosperity Албански: fat, lumturi
Слично со: просперитет (м.)
држава, царство
Англиски: state Турски: devlet Албански: shtet, perandori
Слично со: држава (ж.)

доволен повеќе

доволни
Вид збор: Придавка
Исполнет со задоволство.
Англиски: satisfactory
Примери:
Се чувствуваше доволен од работата што ја заврши.
Слично со: задоволен (прид.)

доган повеќе

мн. догани
Вид збор: Именка, машки род
сокол
Англиски: falcon Турски: doğan
Слично со: сокол (м.)

доганџија повеќе

мн. доганџии
Вид збор: Именка, машки род
соколар
Англиски: falconer Турски: doğancı
Слично со: соколар (м.)

дограма повеќе

(едн.) дограмата
Вид збор: Именка, женски род
Градежна дрвенарија (прозорци, врати).
Англиски: carpentry Турски: doğrama
Слично со: дрвенарија (ж.)

дограмаџија повеќе

мн. дограмаџии
Вид збор: Именка, машки род
Лице што изработува предмети од дрво.
Англиски: carpenter Турски: doğramacı
Слично со: столар (м.)

дограмаџилак повеќе

(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
столарски занает
Англиски: carpentry Турски: doğramacılık
Слично со: столарство (ср.)

доживоти повеќе

Вид збор: Прилог
До крајот на животот.
Примери:
Доживоти ќе ти бидам благодарен.

доизврви повеќе

Види и: изврви (св.)
доизврват
Вид збор: Глагол, свршен
Помине нешто (место, пат) до крај.

долап повеќе

мн. долапи
Вид збор: Именка, машки род
Ламаринен сад за печење кафе.
Албански: enë për pjekje e kafe
Примери:
Кафето го пржат во долапи за кафе или на тигани.
Вид: сад (м.)

долдурма повеќе

мн. долдурми
Вид збор: Именка, женски род
сладолед
Англиски: ice-cream Турски: dondurma Албански: akullore
Слично со: сладолед (м.)
Вид: десерт (м.)

дољум повеќе

мн. дољуми
Вид збор: Именка, машки род
Земјишна мера - 920 м2.
Турски: dönüm

дондурма повеќе

Види и: долдурма (ж.)
Вид збор: Именка, женски род
долдурма

достлак повеќе

(едн.) достлакот
Вид збор: Именка, машки род
пријателство, љубезност
Англиски: friendship Турски: dostluk
Примери:
Нашиот достлак трае многу години.
Слично со: пријателство (ср.)

достур повеќе

Вид збор: Прилог
доволно, многу
Англиски: sufficiently
Примери:
Работи достур.

драгоман повеќе

мн. драгомани
Вид збор: Именка, машки род
официјален толкувач, преведувач
Англиски: dragoman, interpreter Албански: përkthyes, interpretues
Примери:
Драгоманот на конзулот.
Слично со: толкувач (м.)
Водач, предводник на група жетвари или работници.
Англиски: foreman Албански: kryepunëtor
Примери:
Сите го почитуваа стариот драгоман.

драгон повеќе

мн. драгони
Вид збор: Именка, машки род
Војник во лесна коњица.
Англиски: cavalryman
Примери:
одред драгони

дракон повеќе

мн. дракони
Вид збор: Именка, машки род
змеј
Англиски: dragon Грчки: δράκων
Слично со: змеј (м.)

драм повеќе

мн. драмови
Вид збор: Именка, машки род
Мера за тежина (3,207г).
Турски: dirhem Албански: dram, pjesë e okës

драмлија повеќе

мн. драмлии
Вид збор: Именка, женски род
Вид сачма што се употребува за лов.
Примери:
оловна драмлија

драмџија повеќе

мн. драмџии
Вид збор: Именка, машки род
скржавец, циција
Примери:
Тој е голем драмџија.
Слично со: скржавец (м.)

другарство повеќе

мн. другарства
Вид збор: Именка, среден род
друштво, организација
Албански: shoqëri, organizatë
Примери:
Македонско научно-литературно другарство „Св. Климент“.

дружба повеќе

мн. дружби
Вид збор: Именка, женски род
Пријателски однос, другарство, дружење.
Англиски: friendship Албански: miqësi
Примери:
Вечна дружба.
дружина
Англиски: band Албански: klikë, bandë

дубла повеќе

мн. дубли
Вид збор: Именка, женски род
Вид турска златна пара во вредност од две златни лири, се употребува и како украсен предмет.
Англиски: doubloon
Примери:
Беше купена со првата дубла од петте.

дувак повеќе

мн. дуваци
Вид збор: Именка, машки род
невестински превез
Англиски: veil Турски: duvak
Примери:
Невестата носеше долг дувак.

дувар повеќе

Види и: ѕид (м.)
мн. дувари
Вид збор: Именка, машки род
ѕид
Англиски: wall Турски: duvar
Слично со: ѕид (м.)

дуварџија повеќе

мн. дуварџии
Вид збор: Именка, машки род
ѕидар
Англиски: mason Турски: duvarcı
Примери:
Одеше по околните села како дуварџија.
Слично со: ѕидар (м.)

дуздиса повеќе

дуздисаат
Вид збор: Глагол, свршен
Среди, уреди, дотера нешто.
Англиски: tidy up Турски: düzenlemek Албански: rregullon, ndreq
Примери:
Убаво ја дуздисале одајата.
Слично со: дотера (св.)

дузен повеќе

мн. дузени
Вид збор: Именка, машки род
Она што служи за дотерување, украсување; накит, козметички средства и сл.
Англиски: decoration Турски: düzen
Примери:
Се дотера со повеќе дузени.
Слично со: украс (м.) , накит (м.) , козметика (ж.) , декорација (ж.)

дујмен повеќе

мн. дујмени
Вид збор: Именка, машки род
Заден дел од пловен објект.
Англиски: steering Турски: dümen
Слично со: крма (ж.) , кормило (ср.)

дујменџија повеќе

мн. дујменџии
Вид збор: Именка, машки род
Лице што управува со дујмен.
Англиски: helmsman Турски: dümenci
Слично со: кормилар (м.)

дукат повеќе

мн. дукати
Вид збор: Именка, машки род
Златник, златна пара (се употребувала и како женски накит).
Англиски: ducat
Примери:
Ти праќам еден дукат од суво злато.

дулбија повеќе

Види и: дуљбија (ж.)
мн. дулбии
Вид збор: Именка, женски род
дуљбија
Англиски: binoculars, spyglass

дулѓер повеќе

Види и: дунѓерин (м.)
мн. дулѓери
Вид збор: Именка, машки род
дунѓерин

дулеџија повеќе

Види и: дулија (ж.)
мн. дулеџии
Вид збор: Именка, машки род
Лице што собирало давачка на дулијата.
Примери:
Дулеџијата давал белешка. [извор]

дулија повеќе

мн. дулии
Вид збор: Именка, женски род
Наплатна станица на која се наплаќала одредена такса за сѐ што се носи во градот.
Примери:
На секој влез од градот имало куќарки за дулија. [извор]

дуљбија повеќе

мн. дуљбии
Вид збор: Именка, женски род
дурбин
Англиски: binoculars, spyglass
Примери:
Гледаше низ полето со дуљбија.
Слично со: дурбин (м.)

думани повеќе

думаните
Вид збор: Именка, множина
Панталони од дебела и груба волнена ткаенина со широки ногавици.
Англиски: trousers
Примери:
Носеше парталави думани.
Вид: облека (ж.)

думани повеќе

думанат
Вид збор: Глагол, несвршен
Крева прав.
Англиски: dust Турски: duman Албански: ngre pluhur
Примери:
Само думаниш со метлата.

дундар повеќе

мн. дундари
Вид збор: Именка, машки род
Заштитница во војска, војник во позадина.
Англиски: reserve Турски: dümdar

дунѓер повеќе

Види и: дунѓерин (м.)
мн. дунѓери
Вид збор: Именка, машки род
дунѓерин

дунѓерин повеќе

мн. дунѓери
Вид збор: Именка, машки род
дрводелец
Англиски: wood carver
Примери:
Дунѓеринот делкаше едно дрво.

дунѓерисува повеќе

дунѓерисуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Работи како дунѓерин.
Примери:
Знае да дунѓерисува.

дунѓерлак повеќе

(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
дрводелство
Англиски: wood carving
Примери:
Се разбира во дунѓерлак.

дунум повеќе

Види и: дољум (м.)
мн. дунуми
Вид збор: Именка, машки род
дољум
Турски: dölüm

дуња повеќе

мн. дуњи
Вид збор: Именка, женски род
(само едн.) земја, свет, народ
Англиски: world Турски: dünya Албански: dynja, botë
Примери:
Сокол е тој, на дуњата што го нема.
Слично со: свет (м.)

душогрижник повеќе

мн. душогрижници
Вид збор: Именка, машки род
свештеник, поп
Англиски: pastor Албански: prift
Примери:
Селаните се загрижија да не останат без свој душогрижник.
а - б - в - г - д - ѓ - е - ж - з - ѕ - и - ј - к - л - љ - м - н - о - п - р - с - т - ќ - у - ф - х - ц - ч - џ - ш