Вид збор: Сврзник
Самостојно, во разговорниот јазик, со очекување да продолжи со зборувањето.
Примери:
Таа дојде кај мене. - И?
На почетокот на реченица, обично во разговорниот јазик, како знак дека мислата продолжува.
Примери:
Едно време си бил еден цар, и имал големо царство, и многу сакал деца, и...
Вид збор: Именка, женски род
(едн.) идиотизмот
Вид збор: Именка, машки род
идиотскиот
Вид збор: Придавка
глупав, бесмислен
Примери:
Идиотска постапка.
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
Идиотско однесување, идиотски постапки, крајна глупост.
Примери:
Идиотштината ја разнебити организацијата.
идолопоклонство
повеќе
(едн.)
Вид збор: Именка, среден род
Сервилен начин на изразување почит кон некого или нешто.
изарчат
Вид збор: Глагол, свршен
Потроши до крај, целосно (пари и сл.)
Англиски:
spend
Албански:
shpenzoj
Вид збор: Глагол, свршен
Направи да биде валкан, нечист.
Англиски:
pollute
Турски:
berbat
Албански:
berbat, njollos
Примери:
Детето ги избербати алиштата играјќи со кал.
Вид збор: Глагол, свршен
Истурка, со туркање отстрани, измести.
Примери:
Тој ја избута бабата од собата.
Вид збор: Глагол, свршен
истурка
Англиски:
push
Албански:
shtyj
Примери:
Лека, полека ги избутка кутиите до другата соба.
Туркање на испит, повеќемина, сите.
Примери:
Професорот ги избутка сите на писмениот испит.
извадат
Вид збор: Глагол, свршен
Поврати материјални средства како резултат на вложување, надополни.
Англиски:
return
Албански:
nxjerr, kthen
Примери:
Од таа работа и трошокот не го извадивме.
извеаниот
Вид збор: Придавка
Што душевно многу попуштил (обично од старост).
Примери:
Извеан старец.
извисат
Вид збор: Глагол, свршен
Остане без очекуваното, најчесто за средба или добивка.
Примери:
Тој извиси во таа зделка.
Направи некој да остане без очекуваното, најчесто за средба или добивка.
Примери:
Таа го извиси дечкото, не му дојде на состанок.
Вид збор: Глагол, свршен
Крвнички тепа некого.
Англиски:
clobber
Албански:
përgjakë
Примери:
На сред улица ќе ја изгазам, само да ја видам.
(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
Многу силна љубов.
Англиски:
love
Албански:
dashuri e flaktë
Примери:
Го сака до изгор.
Вид збор: Именка, женски род
изгор
Примери:
Моја прва изгоро.
изгорат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи да биде уништено како последица на голема употреба, остар вкус.
Англиски:
burn
Албански:
djeg
Примери:
Му изгореа дробовите од ракија.
Вид збор: Глагол, несвршен
Земе сè што може да се земе од некаде, наеднаш, со брзање.
Англиски:
steal
Албански:
merr
Примери:
Бегалците издигале сè од куќата и заминале.
Украде, земе насила.
Англиски:
steal
Албански:
vjedh
Примери:
Крадците ја издигале сета покуќнина и избегале.
издуваат
Вид збор: Глагол, свршен
(се издува) Изживее, надмине некој стадиум во развојот.
Примери:
Нека се издува, нека се истрча.
излапени
Вид збор: Придавка
Што станал сенилен од старост.
излеснат
Вид збор: Глагол, свршен
За родилка - се породи лесно, без тешкотии.
Албански:
lehtësohem, lindi leht
Примери:
Важно е бремената да се излесни без проблеми.
измаваат
Вид збор: Глагол, свршен
Истепа, претепа некого.
Примери:
Селаните го измаваа крадецот што го фатија.
измајсториса
повеќе
измајсторисаат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи да биде добро изработено, како од мајстор.
Албански:
mjeshtroj, rregulloj
Примери:
Да видиме и што измајсториса денес?
На лукав, вешт начин постигне нешто.
Примери:
Измајсториса да земе инвалидска пензија.
изматкаат
Вид збор: Глагол, свршен
измами, излаже
Англиски:
cheat
Албански:
mashtroj, gënjej
Примери:
Ја изматкаа старата да им го препише станот.
Завртка некого, одземе, потроши некому време бесполезно.
Примери:
Комшивката ме изматка, не си ја завршив работата.
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
мака, напор, труд
Примери:
Немањето вода е измачувачка за жителите на селото.
Вид збор: Глагол, свршен
Претепа некого.
Англиски:
beat up
Албански:
rrah, ngjesh
Примери:
Го фатиле и добро го измесиле.
изместат
Вид збор: Глагол, свршен
(се измести) Се помести од умот, полуде.
Англиски:
madden
Албански:
çmendem
Примери:
Во затворот тој се изместил од умот.
мн. измеќари
Вид збор: Именка, машки род
Лице што заработува служејќи други луѓе.
Англиски:
servant
Турски:
hizmetkâr
Албански:
shërbëtor, yzmeqar
Примери:
На Ѓурговден глави двајца измеќари.
Лице што оди против општите интереси, што тајно му служи на непријателот.
Англиски:
quisling
Турски:
hizmetkâr
Албански:
shërbëtor, tradhtar
Примери:
Измеќар на директорот.
измеќарат
Вид збор: Глагол, несвршен
Служи како измеќар.
Англиски:
serve
Турски:
hizmetkârlık yapmak
Примери:
Измеќарувал за еден кат горни руби од козинав шајак.
измолкнат
Вид збор: Глагол, свршен
(се измолкне) Брзо израсте, се извиши.
Англиски:
grow fast
Албански:
zgjatem, rritem
Примери:
Момчето се измолкна последнава година.
Вид збор: Глагол, свршен
Лаже, мами некого.
Англиски:
swindle
Албански:
gënjej, mashtroj
Примери:
Трговецот вешто ги измота селаните, им ја зеде стоката евтино.
Вид збор: Глагол, свршен
Помогне при вршење мала нужда, мочање, обично за мало дете или животно.
Англиски:
pee
Албански:
urinoj
Примери:
Го измоча детето.
измрзнувачка
повеќе
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
Измрзнување, многу студено време.
Примери:
Надвор е измрзнувачка.
измудрат
Вид збор: Глагол, свршен
По долго мислење, двоумење лошо смисли, лошо постапи.
Албански:
gabimisht mendoj
Вид збор: Глагол, свршен
Напика, набута во нешто.
Примери:
Ги изнабута книгите во ранецот.
Вид збор: Глагол, свршен
(се изнагнете) Се најаде лакомо, во голема мера.
Англиски:
stuff
Албански:
rras shumë, ngopet
Примери:
Се изнагнетоа од зелникот до пукнување.
Вид збор: Глагол, свршен
Крка, јаде многу, во голема количина.
Примери:
Се изнакркаа, се изнапија па станаа да си одат.
Вид збор: Глагол, свршен
Измава, натепа некого, многу.
Примери:
Тој ги изнамава децата оти ја скршиле стомната.
Вид збор: Глагол, свршен
Смести на некое добро место, најчесто - работно место.
Албански:
futem, marr vend të mirë
Примери:
Ги изнапика децата по разни министерства.
изрезилат
Вид збор: Глагол, свршен
Резили некого, посрамоти пред други луѓе.
Англиски:
dress down
Турски:
rezil
Албански:
turpëroj, qortoj, bëj rezil
Примери:
Мајсторот го изрезили калфата пред муштериите.
Вид збор: Извик
Ај, ама
Примери:
Иј, што убава мома!
мн. икономи
Вид збор: Именка, машки род
Лице што раководи со нечиј имот или стопанство (приватно, манастирско, воено).
Англиски:
bailiff
Албански:
përmbarues
Човек што работи во служба за снабдување во некоја установа или претпријатие.
Човек што се грижи пред сѐ за финансиите, штедлив, па дури и скржав.
Англиски:
miser
Албански:
përmbarues
Примери:
Од него тешко ќе добиеш нешто, тој е голем иконом!
икономисаат
Вид збор: Глагол, свршен
Штеди, заштедува нешто.
Англиски:
save
Албански:
kursej
Примери:
Тоа е сета моја сиромаштија за Велигден што си ја бев икономисал.
мн. икономџии
Вид збор: Именка, машки род
(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
почитување, чест
Англиски:
honour
Турски:
ikram
Примери:
Среќен човек, сите му правеа икрам - го почитуваа и го слушаа.
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
потреба, нужда
Англиски:
need
Турски:
iktiza
Примери:
Сега ми дојде голема иктиза да ти кажам сѐ, затоа ти пишувам.
мн. илегалци
Вид збор: Именка, машки род
Тој што живее некаде (во стан, дом) непријавен, што не плаќа станарина и не ги исполнува предвидените обврски.
Примери:
Живееше по студентските домови како илегалец.
илегалчат
Вид збор: Глагол, несвршен
Живее или работи илегално.
Примери:
По година-две, и јас ќе илегалчам таму.
Вид збор: Именка, машки род
(едн.) илјето
Вид збор: Именка, среден род
Измама со инаетење, т.е. непризнавање дека нешто погрешно се сторило, тврдејќи дека така е исправно.
Примери:
Не сакам илје, страв ми е да не ми тргне на лошо работата.
Вид збор: Прилог
само
Англиски:
only
Турски:
illa
Примери:
Овие комшииве и родниниве твои, иља да те видат да плачеш - срцето им се полни.
мн. иљачи
Вид збор: Именка, машки род
лек
Примери:
Ќе му треба појак иљач ако сака побрзо да оздрави.
имаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Е имашлив, богат.
Англиски:
have
Албански:
i pasur
Примери:
Тој што има, не знае што е сиромаштија.
мн. имиња
Вид збор: Именка, среден род
именден
Примери:
Вечер ќе одиме на име кај Никола.
импортираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
Навлезе, навлегува од странство (на пример мода, навики, обичаи).
Англиски:
import
Албански:
importoj
инаетот
Вид збор: Именка, машки род
Упорно и намерно противставување на нечија волја.
Примери:
Тера инает.
мн. инаетчии
Вид збор: Именка, машки род
Човек што е склон кон инаетење; тврдоглав човек.
Примери:
И двајцата се погодија тврдоглави и инаетчии.
Вид збор: Именка, машки род
Вид збор: Глагол, несвршен
Се противи, не попушта.
Англиски:
defy
Турски:
inat
мн. инки
Вид збор: Именка, женски род
Тоа што личи на таа направа (звучник, кратер, дупка во земјата).
Англиски:
funnel
Албански:
hinkë
мн. интересчии
Вид збор: Именка, машки род
Човек што ги гледа само сопствените интереси со цел да искористи некого или нешто.
Примери:
Чудни луѓе сме: арамии, интересчии, ненаситни итромани.
(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
одрекување, оспорување
Англиски:
denial
Турски:
inkâr
инќарат
Вид збор: Глагол, несвршен
одрекува, оспорува
Примери:
Преплашен почнал да инќари дека не е тој арамијата што го бараат.
(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
милост, милосрдие
Англиски:
sympathy
Турски:
insaf
Албански:
mëshirë
Примери:
Море, без душа, без исав човек.
мн. исавлии
Вид збор: Придавка
Што е милосрден, што има милост.
Примери:
Турци беа, ама исавлии.
(едн.)
Вид збор: Именка, среден род
дел
Англиски:
share
Турски:
hisse
Примери:
Си го испи исето.
Вид збор: Глагол, свршен
Изнатепа некого.
Англиски:
beat up
Албански:
rrah, sakatoj
Примери:
Убаво ќе го искастри татко му ако не учи.
искашкаат
Вид збор: Глагол, свршен
Упропасти нешто.
Англиски:
mess up
Албански:
prish, dëmtoj
Примери:
Ја искашка работата.
искилават
Вид збор: Глагол, свршен
(се искилави) Се премори, се сотре од голем напор.
Англиски:
exhaust
Албански:
rraskapitem
Примери:
Ние се искилавивме од работа, а вие ни да прашате како сме.
исклепаат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи нешто сам, нестручно, како било.
Албански:
cokat, sajoj diçka vet
Примери:
Ја исклепа вратата за плевната надве-натри.
Вид збор: Глагол, свршен
Се насмее силно, гласно, покажувајќи ги забите со грда гримаса.
Примери:
Ми се исклешти пакосно и силно и си замина.
ископаат
Вид збор: Глагол, свршен
Изнајде, открие нешто скриено, зафрлено, исчезнато и сл.
Примери:
Како успеал да ги ископа тие докази?
Вид збор: Придавка
(глаг. прид.) искористи
Примери:
Искористените шишиња треба да се рециклираат.
Вид збор: Глагол, свршен
истера, избрка, изгони
Англиски:
push out
Албански:
hedh jashtë
Примери:
Не можеш да ме искошкаш одовде.
искркаат
Вид збор: Глагол, свршен
Со кркање изеде до крај.
Примери:
Сама си го искрка ручекот.
ислужениот
Вид збор: Придавка
Што го минал работниот век, некорисен, неспособен.
испарат
Вид збор: Глагол, свршен
Исчезне одеднаш, скришно.
Примери:
Дури се свртев, тој испарил.
испеглаат
Вид збор: Глагол, свршен
Претепа некого или искаже некому строги забелешки.
Примери:
Управникот добро не испегла.
Вид збор: Глагол, свршен
прочита
Англиски:
recite
Албански:
lexoj, këndoj
(се) испентарат
Вид збор: Глагол, свршен
Со напор се искачи некаде на високо.
Примери:
Се испентарил дури на највисоката гранка на дрвото.
Вид збор: Глагол, свршен
Се направи важен, покаже сила.
испикаат
Вид збор: Глагол, свршен
Намести некого (обично незаслужено, нерегуларно) на висока општествена положба, на работно место и сл.
Англиски:
push
Албански:
fut në kurth
Примери:
Го испика и брат му таму да работи.
испипаат
Вид збор: Глагол, свршен
Извиди, истражи, открие, дознае нешто.
Примери:
Ја испипа целата ситуација, па дури потоа и пријде.
испишманат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи некој да стане пишман, расколеба некого, одврати од некаква намера.
Англиски:
regret
Турски:
pişman etmek
Албански:
bëj pishman
исполаат
Вид збор: Глагол, свршен
Зборува многу, зборува нешто што не треба.
Албански:
leh, flet shumë
Примери:
Одвај чекаше да го исполае наоколу тоа што го слушна.
испомочаат
Вид збор: Глагол, свршен
Измоча нешто, облее со моч.
Англиски:
pee
Албански:
urinoj, shurroj
(се испомоча) се измоча
Англиски:
pee
Албански:
përshurem
Примери:
Бебето повторно се испомочало.
испоначичкаат
Вид збор: Глагол, свршен
Начичка, насобере многу нешта на тесен простор, во несоодветно нешто.
Англиски:
stuff
Албански:
grumbulloj, tuboj
Примери:
Ја испоначичка облеката во куферот.
испопалат
Вид збор: Глагол, свршен
(се испопали) Многу се разжешти, се возбуди за нешто.
Англиски:
infuriate
Албански:
tërboj, xhindos
Примери:
Сите се испопалија и разговорот премина во кавга.
испосерат
Вид збор: Глагол, свршен
Посере нешто, испогани.
Англиски:
shit
Албански:
dhij, mutos
(се испосере)
Примери:
Се испосрал од страв.
мн. испосници
Вид збор: Именка, машки род
Тој што живее по строги правила, со големи самооткажувања.
Англиски:
ascetic
Албански:
asket, vetmitar
Примери:
Тој е како испосник.
испоцркаат
Вид збор: Глагол, свршен
Исцрка во голем број, сите.
Примери:
Испоцркавме за вода.
испружат
Вид збор: Глагол, свршен
(се испружи) Плати нешто (при купување, направена услуга и сл.) или кога треба да се стави потпис.
Англиски:
stretch
Албански:
harxhohem, shpenzoj shumë
Примери:
Добро се испружи за свадбата на ќерката.
Вид збор: Глагол, несвршен
испумпа
Англиски:
pump
Албански:
pumpoj
Примери:
Срцето испумпува крв со која се снабдуваат сите ткива и органи.
Вид збор: Глагол, свршен
(се истанчи) Стане слаб, ослаби.
Англиски:
thin
Албански:
dobësoj
Примери:
Толку се истанчила што едвај можеш да ја познаеш.
истарашкаат
Вид збор: Глагол, свршен
Измеша, испреврти сѐ барајќи нешто.
Примери:
Насилно влегоа во куќата, истарашкаа сѐ и отидоа.
мн. истории
Вид збор: Именка, женски род
наставен предмет
Англиски:
history
Албански:
histori
Примери:
Историја за петто одделение.
мн. источњаци
Вид збор: Именка, машки род
Тој што по потекло, по идеи и по култура му припаѓа на Исток.
истрбушат
Вид збор: Глагол, свршен
(се истрбуши) Се распетла, се распаше, стане неспастрен во облеката.
Примери:
Ама си се истрбушил целиот.
истргаат
Вид збор: Глагол, свршен
Измери тежина на поголем број нешта, на поголемо количество.
Примери:
Ја истрга ракијата и тргна да си оди.
истребувачка
повеќе
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
Вид збор: Глагол, свршен
Каже нешто неумесно, непромислено.
Англиски:
drop
Албански:
tha
Примери:
Ова го истресе од ракав.
мн. истресоци
Вид збор: Именка, машки род
Последно дете од некој брак.
Примери:
Оној мој истресок, најмалата ќерка само проблеми ми прави.
истропаат
Вид збор: Глагол, свршен
Каже нешто непромислено.
Англиски:
chatter
Албански:
bërbëlit, rras
Примери:
Цело време молчеше, а кога ја отвори устата, истропа глупост.
Вид збор: Глагол, свршен
(се истрча) Се раздвижи со трчање, потроши вишок енергија.
Англиски:
run
Албански:
vrapoj
Примери:
Децата играа фудбал, добро се истрчаа и вечерта брзо испозаспаа.
истумбаат
Вид збор: Глагол, свршен
Преврти нешто наопаку.
Примери:
Го истумба столот и самиот падна со него.
истуркаат
Вид збор: Глагол, свршен
Оцени слабо на испит многумина, сите.
Примери:
Ги истурка сите, никој не положи.
Истера, стигне до определено време (со храна, со пари).
Англиски:
make
Албански:
arrij
Примери:
Којзнае дали ќе го истуркаме месецов со платата.
(се) истушат
Вид збор: Глагол, свршен
Остане без воздух, се испразни.
Примери:
Топката се истушила.
Се ослободи од гнев, од лутина, од некаква душевна тежина.
Англиски:
liberate
Албански:
shfryhem, lirohem
Примери:
Му се истуши јадот преку зборовите.
Вид збор: Глагол, свршен
Испие, испразни до капка.
Англиски:
empty
Албански:
zbraz
Примери:
Си го исушил шишето.
Силно удри некого, нанесе силна болка.
Англиски:
hit
Албански:
godit
Примери:
Го исуши по рака.
(се исуши) За мускул - атрофира, ја изгуби функцијата.
Примери:
Му се исуши левата рака.
исфрлат
Вид збор: Глагол, свршен
Изнесе во јавност.
Примери:
Нашата најголема ѕвезда исфрли нов хит.
Вид збор: Глагол, свршен
Се насмее наместено и нападно.
Примери:
Грдо и пакосно се исцери и продолжи како ништо да не се случило.
исцуцулат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи врв на нешто, стави нешто премногу високо.
Постави некого на највисоко место.
Албански:
vë në pozicion të lartë
Примери:
Го исцуцули него пред надлежните.
(се исцуцули) Се постави на повисоко место, се направи повисок.
Примери:
Самиот се исцуцули пред директорот.
исчанчат
Вид збор: Глагол, свршен
(се) Искриви, изврши нешто.
Примери:
Ги исчанчи очите од изненаденост.
(се) исчаталат
Вид збор: Глагол, свршен
Се направи важен.
Албански:
bëhet mendjelartë
Примери:
Вчера тој се исчаталил пред вас, а сега молчи.
исчепатат
Вид збор: Глагол, свршен
За уста - непристојно рашири, отвори.
Англиски:
grimace
Албански:
hap gojën
Примери:
Ја исчепати устата како невоспитано дете.
Вид збор: Глагол, свршен
Се извлече, се спаси, се откине од некого или од нешто.
Примери:
Едвај се исчипчи од сиот тој народ.
исчитаат
Вид збор: Глагол, свршен
Искаже строга забелешка, строга поука.
Англиски:
reprimand
Албански:
vërejtje, qortim
исчукаат
Вид збор: Глагол, свршен
збудали
Англиски:
madden
Албански:
çmend
Примери:
Си ја исчука главата, но не можеше да се сети каде го остави клучот.
исчуканиот
Вид збор: Придавка
Што е збудален, ненормален.
Примери:
исчукан мозок
(се) исчуручат
Вид збор: Глагол, свршен
Стане чурук, лош, злобен, се расипе.
Примери:
По враќањето од војска, тој сосема се исчуручи.
исшлапаат
Вид збор: Глагол, свршен
исшлака
Англиски:
slap
Албански:
llapashit
Вид збор: Именка, женски род
клевета
Примери:
Тоа се само ифтирии, таа ги измислува.
Вид збор: Извик
За изразување жалење.
Примери:
Их, како не му реков да не оди таму!
За изразување весело расположение (при играње оро).
Вид збор: Извик
За изразување голема мера.
Примери:
Иха, колку ми поминало мене преку глава!
За изразување весело расположение (при играње оро).
Вид збор: Прилог
ништо, никако, нималку
Примери:
Оди да купиш кафе, ич нема веќе.
Вид збор: Извик
За бркање кокошки, птици.
За бркање што било друго.
Примери:
Иш, чумо, иш!
мн. ишарети
Вид збор: Именка, машки род
знак, гест
Англиски:
sign
Турски:
işaret
Примери:
Се разбраа со ишарети.
