мн. аберџии
Вид збор: Именка, машки род
Лице што носи некаква порака.
Примери:
Не сум пиле за стрелање, туку сум пиле аберџија, од царот сум допратено.
мн. авлии
Вид збор: Именка, женски род
Отворен простор како дел на куќата.
Англиски:
courtyard
Турски:
avlu
Албански:
oborr
Примери:
Зад него имаше непокриена авлија со бунар и трева.
Ограда, ѕид околу куќата.
Англиски:
fence
Албански:
gardh
Примери:
Лесен како верверица прескокна преку авлијата.
мн. агресивци
Вид збор: Именка, машки род
Лице што е насилно, дрско.
Примери:
Телевизијата понекогаш знае да создава мали агресивци.
агуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Се однесува како ага.
Примери:
Тој си агува дома, ама не агува на работа.
мн. адвокати
Вид збор: Именка, машки род
Бранител на некого во некаква расправија.
Англиски:
defender
Албански:
avokat, mbrojtës
Примери:
Целиот живот изигрува нечиј адвокат.
адвокатуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Се занимава со правна дејност, работи во функција на адвокат, брани други пред суд.
Примери:
Миланов адвокатува веќе триесет години.
Врши функција на правник, на правно лице.
Примери:
Тој адвокатува со неколку фирми.
Се зазема заштитнички кон некого, застапувајќи го за нешто.
Примери:
Ќе адвокатува тој за неа сѐ додека не ѝ го открие вистинското лице.
мн. адети
Вид збор: Именка, машки род
Обичај што станал некој вид закон за извесна средина; што се прави по обичај, традиција, од навика.
Примери:
Така е адет: невенчана невеста да не се појавува на трпеза пред гостите.
мн. аждаи
Вид збор: Именка, женски род
аздисаат
Вид збор: Глагол, свршен
Побесне од изобилство во нешто, се возгордее, се прави важен поради благосостојбата.
Англиски:
rage
Турски:
azmak
Примери:
Имаат па аздисале.
(едн.) аирот
Вид збор: Именка, машки род
среќа, корист, добивка
Англиски:
benefit
Турски:
hayır
Албански:
ajër
Примери:
Од тоа нема аир.
Добро дело, оставнина.
Примери:
Овој мост е везиров аир.
Вид збор: Честичка
За истакнување и нагласување на наредната информација при што се изразуваат различни чувствени односи: одушевување, чудење, тага и сл.
Примери:
Ај, што ми беше една снага, една снага тенка и висока.
мн. ајвани
Вид збор: Именка, машки род
животно, добиток
Англиски:
animal
Турски:
hayvan
Албански:
kafshë
Примери:
Селаните, качени на ајваните, одеа во Битола.
ајгаруваат
Вид збор: Глагол, несвршен
мн. ајдамаци
Вид збор: Именка, машки род
неранимајко, скитник
Примери:
И тој ајдамак излегол со разбојници во гората.
ајдете
Вид збор: Честичка
Со значење на заповед.
Англиски:
let's
Турски:
haydi
Примери:
Ајде стани развредни се!
При збогување и при наздравување.
Примери:
Ајде со здравје!
При храбрење и за подбуда.
Примери:
Ајде детенце!
При изразување желба.
Примери:
Ајде да ми беше младоста!
Во прашални реченици.
Примери:
Ајде што е тоа од тебе?
Вид збор: Прилог
прилично, доста, многу, значително
Примери:
По поделбата на Македонија, ајле и многу порано, сите пропаганди почнуваа да пустошат и да го прекрстуваат народот, а народот ти е прост и гладен.
(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
Вид игра со карти.
Примери:
Го ќарив од оној луд офицер на ајнц.
акаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Скита, оди, шета без некаква цел и без потреба.
Примери:
Тој ака по кафулиња.
(едн.) акалот
Вид збор: Именка, машки род
ум, памет
Примери:
Кај ти беше акалот!
мн. акалци
Вид збор: Именка, машки род
Нерез, нескопено домашно животно, обично коњ или крмнак.
мн. акмаци
Вид збор: Именка, машки род
глупак, будала
Англиски:
jerk
Турски:
akmak
Примери:
Отец игуменот повела! - се вели, акмаку!
акнати
Вид збор: Придавка
удрен, чукнат, глупав
Примери:
Овој е ептен акнат.
акнат
Вид збор: Глагол, свршен
Удри силно.
Англиски:
hit
Албански:
godit
Примери:
Фидан го акна кучето со еден стап.
турне
Англиски:
push
Албански:
shtyn
Примери:
Ване го акна детето кон вратата.
Падне силно со тресок.
Примери:
Чашата акна на подот и се скрши.
(се акне) се удри
Англиски:
hit
Албански:
godit
Вид збор: Сврзник
Во зависносложени допусни (концесивни) реченици, со значење иако, макар што, при сѐ што.
Примери:
Ако е големџија, и тој од збор се разбира.
мн. акробати
Вид збор: Именка, машки род
Снаодлив, итар човек.
Англиски:
acrobat
Албански:
akrobat
(едн.) акустиката
Вид збор: Именка, женски род
Особина на нешто да го пренесува звукот.
Примери:
Акустиката на салата е извонредна.
(едн.) алот
Вид збор: Именка, машки род
беда, неволја, несреќа
Примери:
Не си го гледаш алот и таксиратот!
алаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Бара без план и без определена насока на движење.
Примери:
Тихон алаше низ куќата и го наала Манол.
Вид збор: Придавка
За фризура на војнички начин (како четка), војничко стрижење.
Англиски:
crew cut
Турски:
alabros
Француски:
à la brosse
Примери:
бесплатно алаброс стрижење и бричење
(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
Благослов, желба некому нешто да му биде од корист, убаво.
Англиски:
bless
Турски:
helal
Примери:
Да му е алал кој го измисли овој ден.
мн. алапачки
Вид збор: Именка, женски род
Жена што зборува брзо и многу, што прекажува, што озборува.
Примери:
Што се дружиш со вакви алапачки.
алипниот
Вид збор: Придавка
Што е накажан, сакат, повреден, оштетен.
Примери:
Па не сум јас ниту сакат, ниту алипен, Боже брани!
мн. алки
Вид збор: Именка, женски род
Едно парче од верига, од синџир.
Англиски:
chain
Албански:
zinxhir
Примери:
Една алка уште за тебе имам, Бог ќе даит и тебе ќе те фатам.
Вид збор: Честичка
При изразување чудење, изненадување.
Англиски:
but
Албански:
por
Примери:
Ама јадење сторивме!
мн. амали
Вид збор: Именка, машки род
носач
Англиски:
porter
Турски:
hamal
Албански:
dërgues
Примери:
Тој работеше неколку години како амал на пристаништето.
слуга
Англиски:
servant
Албански:
shërbyes
Примери:
Момчето и беше амал на девојката, а таа не го ценеше тоа.
Вид збор: Извик
За изразување молба за милост, прошка, помош.
Примери:
Аман, немој! Аман, бре, чорбаџи!
Вид збор: Именка, женски род
сопруга на амбасадорот
Англиски:
ambassador
Албански:
bashkëshortja e ambasadorit
мн. аминџии
Вид збор: Именка, машки род
Поддржувач на некого или на нечија идеја или став без размислување.
Примери:
Во селото имаше неколку аминџии на чорбаџијата.
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
присилна работа
Англиски:
forced labor
Турски:
angare
Албански:
angari, punë e dhunshme
Примери:
Народот мора да плаќа по десет именувани и безимени даноци, облози и ангарија.
мн. антиваксери
Вид збор: Именка, машки род
Лице што се противи на вакцинирање.
Примери:
Антиваксерите протестираат.
мн. антики
Вид збор: Именка, женски род
Чуден, специфичен, интересен човек.
Англиски:
eccentric
Албански:
ekscentrik, i çuditshëm
Примери:
Го знам јас што антика човек е чорбаџијата твој.
Вид збор: Прилог
бидејќи, и така, штом
Примери:
Анџак си тука, да ја завршиме работата.
Вид збор: Прилог
ненадејно, одненадеж, неочекувано
Примери:
Апансаз се појави, од никаде.
апат
Вид збор: Глагол, несвршен
каса, гризе
Англиски:
bite
Српски:
ујести
Албански:
kafshon
Бугарски:
хапя
Примери:
Јас си ги апев во бес прстите.
чеша
Англиски:
itch
Албански:
kruan
Примери:
Цела снага го апеше.
Вид збор: Прилог
отворено, директно
Примери:
Не ме сака повеќе, апла ми кажа!
(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
затвор
Англиски:
jail
Турски:
hapis
Примери:
А мене ме држеа по цел месец в апс секоја година.
(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
Вид збор: Придавка
Проклет, проколнат (обично во клетви).
Англиски:
damned
Турски:
haram
Примери:
Арам да ти е!
мн. арамбаши
Вид збор: Именка, машки род
крадец, разбојник
Англиски:
robber
Албански:
grabitës
Примери:
Арамбашата ги мамел, ја скрил од нив својата кражба.
мн. арамии
Вид збор: Именка, машки род
крадец, разбојник
Англиски:
robber
Турски:
harami
Примери:
Кој беше арамијата, а кој чесниот, кој грабаше, а кој чуваше?
мн. арамилаци
Вид збор: Именка, машки род
кражба, разбојништво
Примери:
Живееше од арамилак.
мн. арамолепци
Вид збор: Именка, машки род
Мрзлив човек што живее на туѓа сметка.
Примери:
Вие сите сте трутови, арамолепци!
Вид збор: Именка, машки род
аргатуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Работи како аргат, е аргат.
Примери:
Мајка ми преку цело лето аргатуваше за по два гроша на ден во селото.
Работи тешка работа без соодветен надоместок.
Англиски:
toil
Албански:
punë e rëndë
Примери:
Деноноќно аргатуваше во фирмата за да му се каже дека ништо добро не сработил.
арни
Вид збор: Придавка
добар
Примери:
арен човек
мн. арслани
Вид збор: Именка, машки род
силен, храбар, бестрашен човек
Англиски:
hero
Албански:
hero
Примери:
Имаше два сина, два арслана.
арчат
Вид збор: Глагол, несвршен
Троши пари.
Англиски:
spend
Турски:
harcamak
Албански:
shpenzon
Примери:
Сите пари ги арчеше за храна.
Расходува, троши нешто.
Англиски:
spend
Албански:
shpenzon
Примери:
Тоа што се јаде бргу се арчи.
Вид збор: Придавка
вистински, прав
Англиски:
real
Турски:
asılı
Примери:
Се покажа асли човек.
асолни
Вид збор: Придавка
добар, вреден, корисен
Примери:
Зетот се погоди асолен човек.
мн. астали
Вид збор: Именка, машки род
маса
Примери:
Асталот беше преполн со најразличи јадења.
мн. атерџии
Вид збор: Именка, машки род
Човек што прави нешто за атер, пресретлив човек.
Примери:
Татко ми беше голем атерџија.
Вид збор: Именка, женски род
Посебно влијание, впечаток што го остава некоја личност или некое место.
Англиски:
aura
Албански:
atmosferë
Примери:
таинствена аура
Вид збор: Извик
Браво!
Англиски:
bravo
Турски:
aferin
Вид збор: Именка, машки род
Вид збор: Прилог
отворено, директно
Примери:
Таа ги гледаше момчињата ачик, без ич срам.
Вид збор: Придавка
отворен, јасен, бистар
Англиски:
clear
Турски:
açık
Примери:
ачик човек
мн. аџамии
Вид збор: Именка, машки род
неискусно, младо лице
Примери:
Анѓа беше аџамија, младо девојче што не го знае животот.
Вид збор: Прилог
јавно, очигледно
Примери:
Тоа што го прават е ептен ашиќаре.
ашкаат
Вид збор: Глагол, несвршен
турка
Примери:
Децата се ашкаа пред вратата.
мн. ашканици
Вид збор: Именка, женски род
турканица, бутаница
Примери:
Одеднаш се стори една ашканица во чекалната и редот се загуби.
ашладисаат
Вид збор: Глагол, свршен
накалеми
Англиски:
graft
Турски:
haşlamak
Албански:
shartoj, mbjell
мн. ашлаци
Вид збор: Именка, машки род
неранимајко, мангуп
Англиски:
crook
Турски:
aşlak
Примери:
Таткови дворја ли дигнавте, бре ашлаци, та што сте се разгаштиле?!
мн. ашлами
Вид збор: Именка, женски род